Sual: Tevbe sûresinin önemi nedir?
CEVAP
Tevbe sûresi Medîne’de nâzil oldu. 128 ve 129. âyet-i kerîmeleri Mekke’de indi. 104. âyetinde tevbenin öneminden bahsedilmektedir. Bu sûreye Berâe sûresi de denir. Birinci âyet-i kerimede geçen berâe kelimesine bugünkü manada ültimatom denebilir. Sûre, müşriklerin Allahü teâlâ ile alâkalarının kesildiğini, bundan sonrasında onların Kâbe’ye yaklaştırılmayacaklarını, Müslüman olmadıkları takdirde cezalandırılacaklarını bildiren bir ikazdır. Sûre, Peygamber efendimizin şefkat ve merhametini bildiren âyet-i kerimelerle biter.

Bu sûrenin, Enfal sûresinin devamı mı, yoksa ayrı bir sûre mi olduğu, bildirilmemiştir. Bir de, Resulullah efendimiz, besmele yazılmasını emretmediği için, bu sûrenin başına Besmele konmamıştır. (Beydavi, Celaleyn)

İki hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Kur’an-ı kerim bana âyet âyet, harf harf nâzil oldu. Yalnız Tevbe ve İhlâs sûreleri, yetmiş bin saf melekle birlikte nâzil oldu.) [Beydavi]
(Enfal ve Tevbe sûrelerini okuyana kıyamette şefaat edip, onun münâfıklıktan kurtulduğuna şahitlik ederim.) [Envâr-üt-tenzil]

Sual: Yunus sûresinin fazileti nedir?
CEVAP
Yunus sûresi Mekke’de nâzil oldu. Bir tek 40, 94, 95 ve 96. âyetler Medine’de nâzil oldu. 109 âyet-i kerîmedir. 98. âyet-i kerîmede Yûnus aleyhisselâmın kavminden bahsedilmiş olduğu için, sûreye bu isim verilmiştir.

Sûrede, Nuh aleyhisselamla Musa aleyhisselama dair kıssalar, rahmet-i ilahînin, azâb-ı ilâhîden daha oldukça olduğu bildirilmektedir. Ek olarak sûrede, Resulullah efendimizin gerçek peygamber olduğuna inanmayan, ona çeşitli iftiralar yaparak düşman olan müşriklere, daha önceki kavimlerin başlarına gelenlerden örnekler verilerek, kendilerine gelen bu peygambere inanmaları gerektiği uyarısı yapılıyor, inanmadıkları takdirde ahirette başlarına gelecek azab hatırlatılıyor. Ayrıca, ona inanan Müslümanlara çektikleri bu sıkıntılar karşısında âhiret hayatında mükâfata kavuşacakları müjdesi veriliyor. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Yunus sûresini okuyana, Yunus aleyhisselâmı onaylama edip ona inananların, onu yalanlayıp inkâr edenlerin ve Firavun ile boğulanların adedinin on katı sevab verilir.) [Beydavi]

Sual: Enfal sûresinin önemi ve fazileti nedir?
CEVAP
Medine-i münevverede Bedir harbinden sonrasında nazil oldu. Sûre adını, birinci âyette geçen enfal kelimesinden almıştır. Enfal, ganimet anlamına gelir. Farzdan başka meydana getirilen ibadetler anlamındaki nafile kelimesi de, aynı kökten türemiştir. Bu sûrede, Bedir harbinde elde edilmiş ganimetlerin dağıtılmasına dair emirler, Peygamber efendimiz ve öteki peygamberlerle ilgili bazı hususlar bildirilmiştir.

Enfal sûresindeki, (Hâlis müminler o kimselerdir ki, Allahü teâlânın adı anılınca, kalblerinde korku hâsıl olur) mealindeki ikinci âyet-i kerime, hazret-i Ebu Bekr-i Sıddık içindir.

(Tanrı’ın âyetleri okununca imanları artar) mealindeki ikinci âyet-i kerime, hazret-i Ömer içindir.

(Onlar Rablerine tevekkül ederler) mealindeki ikinci âyet-i kerime, hazret-i Osman içindir.

(Namazlarını kılıp verdiğimiz rızıklardan dağıtanlar) mealindeki 3. âyet-i kerime, Hazret-i Ali içindir.

(Onlar hakiki müminlerdir) mealindeki 4. âyet-i kerime de, büyüklerin ve onları sevenlerin, hakiki mümin oldukları bildirilmektedir. (Menakıb-ı Çihar Yar-i Güzin)

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Enfal sûresinin, (Ey Peygamberim! Sana destek olarak, Allahü teâlâ ve müminlerden sana tâbi olanlar yetişir) mealindeki 64. ayetinin geliş sebebi, Hazret-i Ömer’in Müslüman olmasıdır. (2/99)

Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Enfal ve Berae sûrelerini okuyana kıyamette şefaat edip, onun nifaktan kurtulduğuna şehadet ederim.) [Envâr-üt-tenzil]

Sual: A’raf sûresinin önemi nedir?
CEVAP
Kur’an-ı kerimin yedinci sûresidir, 206 âyet-i kerimeden meydana gelmiştir.

Kıyamet günündeki hesaptan sonrasında, sevabları ve günahları eşit olanlar A’raf denilen yerde bekleyecekler, fakat orada sürekli kalmayacaklardır. Peygamber efendimiz, onların Cennete girmesi için şefaat edecektir. 46.-50. âyet-i kerimelerde A’raf’ta bulunanlardan bahsedilmiş olduğu için, bu sûreye A’raf sûresi denmiştir.

Ek olarak sûrede, itikada ve öteki dini hükümlere ilişkin birçok esas bildirilmekte, bazı peygamberlerin kıssaları, ümmetlerinin halleri geniş olarak anlatılmaktadır.

A’raf ehliyle ilgili üç âyet-i kerime meali şöyledir:
(A’raf üstünde bir ekip kimseler vardır ki, onlar Aden ehlini yüzlerinin beyazlığıyla, Cehennem ehlini, yüzlerinin siyahlığıyla tanırlar. Aden ehline, “Selamün aleyküm” diye seslenirler. A’raf ehli [henüz] Aden’e girmemişler, fakat oraya girmeyi arzu ederler. Gözleri Cehennemliklere çevrilince, “Ey Rabbimiz! Bizi zalimlerle [kâfirlerle] birlikte Cehenneme koyma” derler. A’raf ehli, yüzlerini tanıdıkları, dünyadayken kâfirlerin ileri gelenlerine, “Çokluğunuz, kibriniz, size yarar vermedi” derler.) [A’raf 46–48]

Sual: En’am sûresinde neler bildiriliyor, fazileti nedir?
CEVAP
En’am sûresi Mekke’de nâzil oldu. Bu sûreyi, Cebrail aleyhisselam ile beraber 70 bin melek getirmiştir.

En’am, deve, koyun ve sığır şeklinde hayvanlara denir. Allahü teâlâ bu tarz şeyleri ve daha nice hayvanı, insanların faydalanması için yarattığı halde, inanmayanların, âciz varlıklar olan bir kısım hayvanlara tapınmalarından bahsedilmiş olduğu için, sûre bu adı almıştır. En’âm sûresinde; İslâm dininin inanç esasları, dünya yaşamının geçici, oyun ve eğlenceden ibaret olduğu, âhiretin daha hayırlı olduğu, hazret-i İbrahim’in üvey babası ve kavmi ile olan mücadelesi, hazret-i İshak, Yakub, Davud, Süleyman, Eyyüb, Yusuf, Musa, Harun, Zekeriya, Yahya, İsa, İlyas, İsmail, Elyesa, Yunus ve Lut aleyhimüsselâm’ın faziletleri, Allahü teâlânın adı anılmadan, Besmele çekilmeden kesilen hayvanların etinden yememek, günahtan sakınmak, Tanrı’a şirk koşmamak, ana babaya iyilikte bulunmak, yetim malı yememek, ölçü ve tartıyı hakkıyla, eksiksiz yerine getirmek şeklinde hükümler bildirilmektedir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(En’am sûresini gece ve gündüz okuyan için, yetmiş bin melek istigfar edip af diler.) [Envar-üt-Tenzil – Dini Terimler Sözlüğü]

Sual: Maide, sofra demekmiş. Maide sûresindeki sofra nedir?
CEVAP
112. ve 114. âyet-i kerimelerde, İsa aleyhisselam zamanında gökten indirilmesi istenen bir sofradan bahsedilmiş olduğu için, sûre bu adı almıştır. Sûrede, hac, abdest, gusül, teyemmüm; içki ve kumar yasağı; toplumsal ve ahlâkî ilişkiler; helal ve haram olan yiyecekler; tek hak dinin İslamiyet olduğu, Yahudilerle ve Hristiyanlarla dostluk kurulmaması gerektiği, onların İslamiyet’e olan düşmanlıkta birbirinin dostu oldukları anlatılmaktadır. İki hadis-i şerif meali şöyledir:
(Maide sûresini okuyana, dünyada nefes alan Yahudi ve Hristiyanların sayısının on katı sevab verilir, o denli günahı yok edilir ve on aşama yükseltilir.) [Beydavî]

(Erkeklerinize Maide sûresini, kadınlarınıza da Nur sûresini öğretin!) [Beyhekî]

Sual: Hanımlarla ilgili olan Nisa sûresi hakkında data verir misiniz?
CEVAP
Kur’an-ı kerimin dördüncü sûresidir. Sûrede, cemiyet içinde bayanların hukuki ve toplumsal yerinden ve değerlerinden bahsedilmiş olduğu için, bu isim verilmiştir. İslamiyet’te aile, hanım ve hanım hakları, müşrikler ve ehl-i kitabın sapık inançları, cenk yüzünden babalarını kaybeden yetimlerle dulların hukuku ve miras hükümleri bildirilmiştir.

Peygamber efendimiz bigün İbni Mesud hazretlerine buyurdu ki:
— Nisa sûresini oku, dinleyelim!
— Kur’an-ı kerim size indi. Biz Onu sizden okuduk ve sizden öğrendik.
— Evet; fakat ben Kur’an-ı kerimi başkasından dinlemeyi severim.

İbni Mesud hazretleri okumaya başladı. Nisa sûresinin (Her ümmetten bir tanık [kendi peygamberlerini] getirdiğimiz ve seni de onların üstüne bir tanık yaptığımız vakit kâfirlerin hali nice olur?) mealindeki 41. âyet-i kerimesine ulaşınca, Resulullahın kutsal gözleri yaşardı.

Sual: Âl-i İmran sûresinin önemi nedir?
CEVAP
Kur’an-ı kerimin üçüncü sûresidir. İki yüz âyet-i kerimedir. 33. âyet-i kerimede geçen Âl-i İmrân kelimesi, sûreye isim olmuştur. Âl-i İmran, İmran’ın âilesi anlamına gelir. Süleyman aleyhisselâmın evladından İmran bin Mâsân’ın kendisi yada onun kızı hazret-i Meryem ile oğlu hazret-i İsa’yı ifade etmektedir. Yakub aleyhisselamın evladından İmran bin Yeshar’ın kendisi yada oğulları hazret-i Musa ile hazret-i Harun’u ifade etmiş olduğu de bildirilmiştir.

Bu sûrede, âyet-i kerimelerin çeşitleri hakkında da informasyon verilmiştir. Seyyid Abdülhakîm-i Arvâsî hazretleri buyuruyor ki:
Âl-i İmran sûresinin başlangıcında bildirildiği suretiyle, Kur’an-ı kerimin âyetleri iki türlüdür:
Biri, muhkemat olup, manası açık, meydanda olan âyetlerdir.
İkincisi, müteşabihat olup, manası kapalı olan âyetlerdir. Bunlara görülen, anlaşılan, meşhur olan manayı vermeyip, meşhur olmayan mana verilir. Bunların açık ve meşhur manalarını vermek, İslamiyet’e uygun eğer olmazsa, meşhur olmayan mana vermek, doğrusu tevil etmek gerekir. Açık manalarını vermek günah olur. (S. Ebediyye)

Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Kur’anı okuyun; bu sebeple Kur’an kıyamette okuyanlarına şefaat etmek için gelir. İki parlak sûre olan Bekara ve Âl-i İmran sûresini okuyun; bu sebeple bu iki sûre, kıyamette iki parça bulut, iki gölgelik yada saf bağlamış iki grup kuş benzer biçimde, okuyanlarını ve hükümleriyle amel edenleri korumak için çaba sarfetmek için gelir.) [Müslim]

Sual: Bekara suresinin önemi nedir?
CEVAP
Bu surede, Allahü teâlânın varlığı, kudreti, büyüklüğü, peygamberlere itaatin önemini gösteren bekara [sığır] kesme vakası bildirilmektedir. Bunun için de, bu sureye Bekara suresi adı verilmiştir. Bekara kelimesi, surenin 67, 68, 69 ve 71. âyet-i kerimelerinde geçmektedir. Sure ek olarak, binlerce meseleleri, hakikatleri içermektedir. (Mevahib-i aliyye)

Bekara suresini okumak, oldukça faziletlidir. Birkaç hadis-i şerif meali:
(Bekara suresini okuyan hiç kimseye Cennette bir taç giydirilir.) [Beyheki]

(Her şeyin zirvesi vardır. Kur’anın zirvesi ise Bekara suresidir. Gece okunursa, üç gece, gündüz okunursa, üç gün o eve şeytan gelemez.) [Ebu Ya’la, Taberani]

(Bekara suresinin her âyetiyle seksen melek inmiştir. “Allahü lâ ilâhe illâ hüvel Hayyül kayyum” Arşı ala katından çıkarılarak vasıl edilmiştir.) [İ.Ahmed]

(Kur’an surelerinin efdali Bekara suresi, Bekara suresinin âyetlerinin en büyüğü de Âyetel-kürsi’dir. Şeytan, Bekara suresi okunduğunu duyduğu evden çıkar gider.) [Ramuz]

(Cinnilerin azılılarına Bekara suresindeki şu âyetlerden daha şiddetli gelen bir şey yoktur. “Ve ilâhüküm ilâhün vâhidün” den itibaren iki âyet.) [Deylemi]

(Evinizi kabre çevirmeyin, namaz kılın. Şeytan Bekara suresi okunan evden kaçar.) [Müslim]

(Kelamların seyyidi Kur’andır, Kur’anın seyyidi de Bekara suresidir, Bekaranın seyyidi de Âyet-el-kürsi’dir.) [Deylemi]

(Kur’anı okuyun. Şu sebeple Kur’an kıyamette okuyanlarına şefaat etmek için gelir. İki parlak sure olan Bekara ve Âl-i İmran suresini okuyun. Şu sebeple bu iki sure, kıyamette iki parça bulut, iki gölgelik yada saf bağlamış iki grup kuş benzer biçimde okuyanlarını ve hükümleriyle amel edenleri korumak için çaba sarfetmek için gelir. Bekara suresini okumaya devam etmek bolluk, terk etmek ise hasrettir. Tembel olan, bunu sürekli okumaya güç yetiremez.) [Müslim]

Amenerresülü diye malum âyetler, Bekara suresinin son iki ayetidir. Âyet-el kürsi 255. âyetidir. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Âyet-ül kürsi âyetlerin seyyididir. Bir yerde okununca şeytan orada tutunamayıp kesinlikle çıkar.) [Hâkim]

(Âyet el kürsi, Kur’an-ı kerimin dörtte biridir.) [Ebu-ş-şeyh]

(Her farz namazdan sonrasında Âyet-el kürsiyi okuyanın Cennete girmesi için hiçbir engel yoktur.) [Nesai, İbni Hibban, Beyheki, Taberani]

(Gece Âmenerresülü’yü okuyana, her şey için yeterlidir. Bu iki âyeti yatsıdan sonrasında okuyana, geceyi ibadetle geçirmiş sevabı verilir.) [Şir’a]

(Bana Arşın altındaki hazineden benden ilkin hiçbir peygambere verilmemiş Bekara suresinin son âyetleri [Âmenerresülü] verildi.) [İ. Ahmed]

(Bir rahmet, Kur’an ve yakarma olan Bekara suresinin son iki âyetini öğrenin, çoluk çocuğunuza da öğretin!) [Hâkim]