Niyet Ederken Hangi Vakit Olduğu Belirtilmeli

Namaz kılmadan önce, hangi namaz vaktini kıldığınıza dair niyet etmeniz gerekmektedir. Örnek olarak; “Niyet ettim bugünkü sabah namazını kılmaya” şeklinde bir niyet etmek gerekmektedir. Bununla birlikte kılınan namaz cemaatleyse, bu seferde niyetin sonuna” uydum imama” kelimelerin eklenmesi daha iyi olacaktır. Öte yandan vakit içerisinde ki farzında niyette geçmesi önemlidir. Niyet ederken rekatların sayısına ya da namazın ince ayrıntılarına inmeye gerek yoktur. Bununla birlikte bir de nafile namazları vardır ve nafile namazlarında ise sadece namaza niyet etmek yeterli olacaktır. Namaz niyetleri arapça olarak da yapılabilir ancak, Türkçe olarak yapılan namaz niyetlerinde herhangi bir sakınca yoktur.

Niyet Ederken İmamın Hangi Namazı Kıldırdığını Bilmemek

Zaman zaman çeşitli sebeplerden ötürü namaza geç kalabilmek olası bir durumdur. Bu konuda teravih namazından örnek verecek olursak; kişi namaza sonradan yetişti ve imamın farzı mı yoksa teravihi mi kıldırdığından haberi yok. Bu durumda kişinin niyet ederken farz olarak niyet etmesi gerekmektedir. İmam o sırada farzı kıldırıyorsa, kişinin namazı da kabul olmaktadır. Ancak imam o sırada teravih kıldırıyorsa, kişinin namazı nafile olarak sayılmaktadır. Bununla birlikte bilindiği üzere yatsı namazından önce teravih namazının kılınmamasından ötürü, bu namaz teravih yerine geçme. Öte yandan bir kimse namaza başlamadan önce nafileye niyet eder ve sonrasında ise farza niyet ederse, farz için yapılan namaz geçerli olmaktadır.

Tüm bu duruş şekilleri belli başlı bir İslam felsefesini tasvir ederler. İslam’da birçok ibadet şekilleri tek bir duada toplanmıştır. Geçmişte kralların önünde secde edilen zamanlar olmuştur ve müslüman da bir dua ile herşeyin hakimi olan Allah’ın huzurunda secde eder. Yine geçmişte Pharaonların zamanında ki resimlerde de görüldüğü gibi, kralların önünde rüku etmek ise alçak gönüllülüğün en büyük kanıtıydı. Bu nedenle, İslam Allah’ın talimatıyla bunları duada kabul etmiştir. Böylece islamî dua olarak her şeye kadir olan Allah’a olan alçak gönüllülüğümüzü ifade edebilmemiz için birbirinden farklı duruşlardan meydana gelmiştir.

Sırası ile duruş şekilleri ve namaz esnasında yapılması gerekenler;

• Kamet
• Niyet
• Tekbir
• Süphaneke
• Taavvuz
• Besmele ve El-Fatiha
• İhlâs Suresi
• Rükû, Kıyâm, Secde, Sücûd, Secde Saniye
• Teşehhüd
• Massurah
• Massurah’tan sonra okunması gereken dualar
• Teslim ve Namazın Sonu
• Vitir Namazı ve Kunut Duaları
• Bağışlanma için dua ve tesbih duaları

KAMET

Birlikte kılınan namazda cemaat düzgün bir sıra halinde imamın arkasına saf olmalıdır. İmamın arkasında ilk sırada duran müezzin kametin ilk kelimelerini söyler. Namazda sadece iki kişi varsa kamet getirecek olan kişi sağ tarafta durur. Yolcu erkekler de yolculukları sırasında ezan okur, kamet getirirler. Yolcu, ezan okumayabilir. Ancak kamet getirmesi sünnettir.Evde namaz kılan kişi kamet getirmese de olur. Kamet getirirse daha iyidir.

Kamet ezanın kısaltılmışı yani ezanın her satırı sadece bir defa söyleniyor demektir. Örneğin “La ilahe illallah” dışında iki defa tekrarlanan cümle sadece bir defa söylenir. Sabah ezanında ilave edilen kelimeler de okunmuyor.İkinci ” Hayyalel felah” dan sonra şunlar ilave edilir:

“Kat Kama tissalat” Anlamı ; “Namaz (Dua) başlıyor” anlamındadır. Okunacak Kamet şu şekildedir:

• Allahü ekber, Allahü ekber,
  
• Allahü ekber, Allahü ekber.
  
• Eşhüde en la ilâhe illallah.
• Eşhüde en la ilâhe illallah.
  
• Eşhedü enne muhammeden abdühü ve rasululullah.
  
• Eşhedü enne muhammeden abdühü ve rasulullah.
  
• Hayye alessalat, hayye alessalat.
  
• Hayye alel-felâh. Hayye alel-felah.
  
• Kad kâmeti’s-sâlatu. Kad kameti’s-sala.
  
• Allahü ekber,  Allahü ekber,
  
• La ilâhe illallah

NİYET

Kamet getirdikten sonra Niyet duası okunur:

“İnni veccehtü vechiyelillezî, feterassemâvâti velarza hanîfevvema ene minel müşrikîn.”
“Her türlü eğrilikten sıyrılarak, yüzümü en yüksek varlığa döndüm. O ki yeri ve göğü yaratantır ve ben müşriklerden (Allah’a ortak koşanlardan) değilim. “

Asıl niyet kalben niyettir. Bir müslüman bu kelimeleri söylemeden, sadece kalben niyetle namaz kılsa o namazı da geçerli olur.

TEKBİR

Ve kısa bir süre için kulaklarımıza dokundurur
“Allah-u Ekber ” anlamı yani “Allah en büyüktür” deriz.
Bu “Allah-u Ekber” dua başında tekbir olarak adlandırılır.
Şimdi kollarımızı göğsümüzün üzerinde sağ elimiz sol elimizin üzerine gelecek şekilde bağlarız. Bu duruşa arapçada “Kıyam” (dik duruş) denilir.

SÜPHANEKE

Tekbirden sonra Arapça adı Sübhaneke olan duaya başlarız.

“Sübhaneke allahümme ve bihamdik ve tebare kesmük ve teala ceddük ve la ilahe gayrük.”
“Allah’ım tüm güzellikleri sana ihsan eder ve ismin ile anarız. Sen herşeye kadirsin ve senden başkası tapılmaya layık değildir.”

TAAVVUZ

Daha sonra Taavvuz ile devam ederiz.

“Euzübillahimineşşeytanirracim”
“Allahım, şeytandan ve lanetlenenlerden sana sığınırım.”

BESMELE VE EL-FATİHA

Besmeleden hemen sonra Fatiha suresiyle devam ederiz.

“Bismillahirahmanirrahim.”
” Sonsuz kerem ve rahmet eden Allah’ın adıyla okumaya başlıyorum ” buna bağlantı olarak da Fâtiha suresi ile devam ediyoruz.

Elhamdülillahi rabbil a’lemîn
Errahman-ir rahîm
Mâlikî yevmiddîn
İyyâke nâ’büdu ve iyyâke nesta’în
İhdinassırat-al müstâkiim
Sırâtallezîne en-amte aleyhim
Gayril mağdûbî aleyhim veladdâlliin
(Amin)

Her türlü övgü alemlerin rabbi olan Allah’a mahsustur
O (Allah) sonsuz kerem ve rahmet sahibidir
Mükafat ve ceza verilecek günün sahibidir
(Ey Allah’ım) Ancak sana ibadet eder ve ancak senden yardım dileriz
Bizi doğru yola ilet
Nimet verdiğin kimselerin yoluna
(Sonraları) gazabına uğramamış ve doğru yoldan sapmamış olanların yoluna (ilet)
(Amin)

İHLÂS SURESİ

Sonra Kuran’ın 112. suresi olan İhlâs suresini okuruz.

Kulhûvallâhü ehad,
Allâhüssamed,
Lem yelid ve lem yûled
Ve lem yeküllehû küfüven ehad.

De ki: Mutlak varlık olan Allah tektir.
Kendisine herşeyin muhtaç olduğu Allahtır.
O , ne doğurdu, ne de doğuruldu.
O’nun hiçbir ortağı yoktur.

İhlâs Suresinin yerine isteyen Kuran’dan başka bir surede okuyabilir.

RÜKÛ, KIYÂM, SECDE, SÜCÛD, SECDE SANİYE

Bizler ” Allahu-ekber ” diyerek rükûya (öne eğilme hareketi) varırız, yani ellerimizi eğilirken iki dizlerimize yaslayarak eğiliriz. Aşağıda yazılan metinle de, tek sayıda olmak üzere en az üç kere olmak üzere okumaya başlarız.

“Sübhâne rabbiyel’aziym.”
“Yüce rabbim her türlü eksiklikten münezzehtir, her övgü O’nadır.”

Bu duamızı ettikten sonra tekrar doğrulur ve ellerimizi iki yanımıza bırakırız. Bu duruşa Kıyyam-ı saniye denir. Ve şu metni okuruz:

“Semi’allâhü limen hamideh
Rabbenâ lekel’hamd
Hamden kesiren tayyiben mübareken fihi.”

“Bütün varlıkların yaratıcısı olan Allah, kendine hamd edeni işitir ve kabul eder.
Ey Rabbimiz! Hamdü senâ ancak sana mahsustur.
Hamd’a tek layık olan yüce varlık ancak, yalnız ve yalnız sensin!”

Tekrar ” Allah-u ekber ” dedikten sonra secdeye (yere kapanma) varırız. Bu duruşta esnasında alnımız, burnumuz ve de her iki elimizin avuçları, dizlerimiz ile ayak parmaklarımız da yere dokunur. Dirseklerin yere değmemesi dikkat edilecek bir husustur ve pek makbul değildir. Kişi eğer yorgun ise dirseklerini dizlerinin üstüne dayayabilir. Aşağıdaki yazıyı tek sayı olmak koşuluyla istediğimiz kadar fakat 3 defadan az olmaması kaydıyla okuyabiliriz.

“Sübhâne Rabbiyel-alâ”
“Pek yüce olan Rabbimi her türlü eksiklik ve noksanlıklardan tenzih ederim.” demektir.

Tekrar “Allah-u ekber” dedikten sonra da oturma pozisyonu alıp buna Kuudbeinas secdesi (iki secde arasındaki duruş anlamındadır) deriz. Bu sırada sol ayağımızın üzerine otururuz sağ ayağımızın parmakları da yerde Mekkeyi gösterecek doğrultuda ileriyedoğru durur. Ellerimizi de her iki dizimizin üzerine koyarız ve bir süre bu şekilde kalıp şu duayı okuruz.

“Allahümmagfirlî verhamnî ve âfinî vahdinî verzuknî vecburnî verfa’nî”
“Allahım, beni bağışla bana merhamet eyle, bana afiyet ver, bana hidayet eyle, bana rızk ihsan eyle, benim zor işlerimi düzelt ve beni yücelt. “

Tekrar “Allah-u ekber” deriz ve ikinci defa secde pozisyonuna varırız (secde-i saniye, İkinci secde anlamına gelir) Bu secde esnasında tekrar ilk secdedeki dualar tekrarlanır.

Secde-i Saniye ile ilk rekat kılınmış olur. Tekrar kıyâm için ayağa kalkar yalnız bu defa “Allah-u ekber” dediğimizde ellerimizi kulaklarımızın arkasına değdirmeyiz, her iki elimizi direkt göğsümüzün üzerinde bağlarız.

Bu rekat olsun ve diğer gelecek rekatlar da hep Fâtiha suresi, kamet, niyet, sena ve taavuz ile dua başlangıcı yapılır.

Fâtiha suresini okuduktan sonra da Yüce Kuran’dan sevilen bir parçayı okur ve ikinci rekâtı bitiririz. Aynen birinci rekatta tarif edildiği gibi.

TEŞEHÜD
Şayet namaz iki rekattan ibaret ise ikinci rekattan sonra ayağa kalkmadan oturuş pozisyonunda kalıp taşahüd okuruz.

“Ettehiyyâtü-lillâhi ves-selevâtü vet-tayyibâtü esselâmü aleyke eyyühen.
Nebiyyü ve rahmetüllâhi ve berakâtüh, esselâmü aleynâ ve alâ ibâdillâhis-sâlihiyn.
Eşhedü ella ilâhe illallâh. Ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve Rasûlüh.

Manâsı : Bütün dualar, senalar Allah’a mahsustur. Allah için yapılır. Ey mertebesi yüce olan peygamberim Allah’ın rahmeti ve bereketleri ile selâm ve selâmetlik sana olsun! Selâm ve selâmetlik bize ve Allah’ın iyi kullarının üzerine olsun. Ben şehâdet ederim ki Allah’tan başka hiçbir mâbud yoktur, yine şehâdet ederim ki, Muhammed (a.s.) Allah’ın kulu ve resûlü peygamberidir.

” Eşhedü en la ilâhe illallah ” derken sağ elimizin şehadet parmağını da kaldırarak şehadet getiririz.

MASSURAH 
Salatül Taşahüd’ü okur okumaz ardından “Massurah” Peygamberimiz Muhammed (a.s.) için olan duayı okuruz.

Allahümme salli alâ Muhammediv ve alâ âl-i Muhammed. Kemâ salleyte alâ ibrahime ve alâ âl-i ibrahim. İnneke Hamidüm Mecîd.
Allahümme bârik alâ Muhammediv ve alâ âl-i Muhammed. Kemâ bârekte alâ ibrahime ve alâ âl-i ibrahim. İnneke Hamidüm Mecîd.

Açıklaması:
Ey Allah’ım ! Muhammed (s.a.v.)’e ve O’nun âline salât et. İbrahim (a.s.)’e ve âline salât ettiğin gibi, şüphe yok ki sen Hamidsin, mecidsin.
Ey Allah’ım ! Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)‘e ve O’nun âline mübarek eyle. İbrahim (a.s.)‘e ve âline mübarek eylediğin gibi. Şüphe yok ki, sen övülmüşsün, övülmeye layık, şan ve şeref sahibi yalnız sensin.

MASSURAH’TAN SONRA OKUNMASI GEREKEN DUALAR

Masurrah’tan sonra da edilen dualar Peygamberimizin sünnetleri sayılırlar. Özellikle şu üç duaya çok önem vermiştir. Bunlardan İki tanesi yüce Kuran’dan alıntıdır üçüncüsü ise meşhur hadislerinden alıntıdır.

İlk dua Yüce Kuran’dan alınmış olan Bakara Suresi 202. Ayettir.

Okunuşu :
“Rabbenâ âtinâ fiddünyâ hasenetev ve fil-âhireti hasenetev ve kınâ azâben-nâr.”
Açıklaması :
“Ey Rabbimiz! Bize dünyada iyilik ve güzellikler ver. Âhirette de iyilik ve güzellik ver.”

Bu duayı müteakiben İbrahim suresinden 41 ve 42ci ayetler okunur.

Okunuşu :
“Rabbicâlnî Mukimâs sâlati vamin zurriyeti Rabbena va takabbel dua
Rabbenağfirli ve livâlideyye ve lilmü’miniyne yevme yekûmül hisab.”
Açıklaması:
“Yarabbi! Beni ve zürriyetimi (neslimi) namazı dosdoğru kılan kimselerden yap, duamı kabul eyle Yarabbi.
Rabbimiz! Hesabı görülecek olan o kıyamet gününde beni, annemi, babamı ve müminleri bağışla.”

Daha sonra şu duayı söyleyebiliriz.:

Okunuşu :
“Allahümme inne selamtü nefsi, Sulman kasiren faala yahfirus Sunnube illa ente fahfirii Mahfiretem min indeka verhamni İnneke entel rahfürur rahim”
Açıklama:
“Yarabbi, ruhuma büyük haksızlıkta bulundum, ve senden başka hiç kimse günahlarımı affedemez. Beni affet ve merhamet eyle . Sen bağışlayan ve her daim merhamet edensin.”

Tabii ki bunların haricinde Allah’a başka dualar da istinad edilebilir.

TESLİM VE NAMAZIN SONU
Namazın sonunda teslimi okuyoruz.

Esselâmün aleyküm ve rahmetullâh
Açıklama : Allah’ın selamı ve rahmeti üzerine olsun.

Burada başımızı yukarıdaki sözleri tekrar ederek önce sağa sonra sola çeviriyoruz. Böylece iki rekattan ibaret namazımız sona ermiş oluyor.

Şayet namazımız üç veya dört rekattan ibaretse ikinci secdeden sonra da Teheşşüd okunup bitene kadar oturuyoruz. Tekrar kıyam için ayağa kalkıyoruz, kollarımızı göğüsümüze bağlıyoruz ve üçüncü rekata Fâtiha suresini söyleyip başlıyoruz.

Burada unutmamamız gereken bir husus, şayet sünneti kılıyorsak Fâtiha suresinin sonra da kurandan bir sure okuyoruz sonra rukûya varıyoruz. Vitir namazında Fâtiha Suresinden sonra yine Kuran-ı Kerimden bir dua okunur. Bu durum namazın 3 veya 4 rekat oluşuna bağlıdır.

Şayet namaz 3 rekattan oluşuyor ise üçüncü rekatın sonunda, ikinci secdeden sonra oturuş pozisyonuna geçiyor teheşşüd ve diğer dualarımızı söylüyor ve duayı yine Essalamünaleyküm ve rahmetullah diyerek sona erdiriryoruz.

Namaz 4 rekattan ibaret ise ikinci secdeden sonra ayağa kalkıyor ve Fâtiha suresi ile başlıyor ve ikinci ve üçüncü rekatı bitirdiğimiz gibi namazı sona erdiriyoruz.

VİTİR NAMAZI VE KUNUT DUALARI

Vitir Namazı 3 rekattan ibarettir. Farkı ise rukudan sonra üçüncü rekatta Kunut duaları ilave edilerek okunur.

Okunuşu: 
“Allahümme innâ neste’înüke ve nestağfiruke ve nestehdîke ve nü’minü bike ve netûbü ileyke ve netevekkelü ‘aleyke ve nüsnî ‘aleykel hayra küllehû neşkürüke ve la nekfürüke ve nahleu’ ve netrükü men yef cürük.

Allahümme iyyâke na’büdü ve leke nusallî ve nescüdü ve ileyke nes’a ve nahfidü narcû rahmeteke ve nahşâ ‘azâbeke inne ‘azâbeke bil küffâri mülhig.”

Anlamı:
“Allahım! Senin yardımını isteriz. Günahlarımızı bağışlamanı ve bizi doğru yola iletmeni dileriz. Sana iman ederiz. Sana tövbe ederiz. Sana dayanıp, sana güveniriz. Bütün hayırların senden olduğunu söyleyerek, seni överiz. Sana şükrederiz ve sana karşı nankörlük etmeyiz. Sana isyan eden kimseyi bırakır ve onu terk ederiz.

Allahım! Ancak sana ibadet eder, sadece senin için namaz kılar ve secde ederiz. Ancak sana (kulluk) için çalışırız ve koşarız. Rahmetini umar ve azabından da korkarız. Zira senin azabın kafirlere ulaşıcıdır.”

BAĞIŞLANMA İÇİN DUA VE TESBİH DUALARI

Her farz namazından sonra kısa bir süre için oturur ve en azından 30 defa bağışlanma için şu duayı yaparız.

Okunuşu :
Estâğfürullah rabbi min külli sembin ve etübû ileyk

Açıklaması :
Allahım beni bağışla ve Pişman olarak beni ona yücelt.

Yüce rabbimizi takdir etmek için 33 defa ” Süphanallah” ve ” Elhamdülillah ” ve aynı zamanda 34 defa ” Allahuekber ” deriz.

Bundan sonra 10 defa tahlil, yani islamiyete biat etmenin ilk bölümü olan “La ilahe il’lallah” sözcüklerini “Allah’tan başka İlah yoktur” kelimesini okuyoruz.