Sual: Çalışmaya zorunlu olduğundan başı açık çalışan bir hanıma, fâsık muamelesi yapılıp, onun dışlanması doğru mudur?
CEVAP
Normal olarak doğru değildir. Bu şekilde birini, fena dost sınıfına sokarak ondan uzaklaşmak, onun iyi kimselerden hatta dinden bile uzaklaşmasına sebep olabilir. Öteki günahkârları da dışlamak yanlıştır.

Günah işleyeni görünce, kendi günahlarımızı hatırlamalıyız. Kusurlarımız, günahlarımız affedilmezse, başımıza gelecek azapları düşünmeliyiz. Başkalarını ayıplamak, kötülemek, gıybet etmek haramdır. Bu şekilde davranırsak, onların günahlarından daha büyük günah işlemiş oluruz. Allahü teâlâ, iyilik edenleri sever; fakat kendini beğenenleri sevmez.

Kendi kusurlarını araştırıp düzeltmeye çalışan kimse, başkalarının ayıplarını görmeye zaman bulamaz, kendinden daha iyi olan Müslümanları görür; şu demek oluyor ki her görmüş olduğu Müslümanı, kendinden daha iyi bilir.

Ebu Said-i Arabî hazretlerine, derviş iyi mi olur denildiğinde, (Başkalarının ayıplarına bakmaz. Daima kendi ayıplarını, kusurlarını görür. Kendisini hiçbir Müslümandan üstün bilmez. Hepsini kendinden üstün görür) buyurdu. Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Kendi ayıplarını, kusurlarını düşünmekten, başkalarının ayıplarını araştırmayana müjdeler olsun!) [Hadika]