Sual: Saygın bir kitapta okumuştum. Büyük bir zat, (En fena kimse, bilmediğini bilmeyendir) buyuruyor. Bu sözün açıklaması nasıldır?
CEVAP
Bilmemek noksanlıktır, iyi değildir. Fakat bilmediğini bilmek fazilettir. Bilmediği için bilmediği işlere karışmaz, kısaca haddini bilir. Haddini bilip, üstüne lazım olmayan işlere karışmaz, (Ben bilmiyorum) der, hakkı teslim eder. Bilmediğinden dolayı ayıplanmaz.

Bilmediğini bilmemek ise, oldukca kötüdür. Her şeyi bildiğini zanneder. Her mevzuda söyleyecek sözü vardır. Bilmediği için, her işe burnunu sokar. Bilenleri eleştiri eder, zülfüyâra dokunur da, bilincinde olmaz. Bu şekilde kimselere, hem kel hem fodul denir. Suçu meydana çıksa da, sözü senetmiş benzer biçimde, (Bu benim görüşüm) der, özür dileyemez. Bu fena davranış da, kibirden meydana gelmektedir.

Sual: Yurt haricinde yaşayıp da, birkaç haramın, haram bulunduğunu asla duymadığı için, (Bu haram değil) diyen kâfir olur mu?
CEVAP
Haram bulunduğunu bilmediği için (Bu haram değildir) diyen kâfir olmaz. S. Ebediyye kitabında, (Müslümanların çoğunun bilmiş olduğu şeyleri bilmemek, öğrenmemek günah olur. İslam bilgilerinin yaygın olduğu yerde, bilgisizlik şu demek oluyor ki bilmemek özür olmaz, günah olur) deniyor. Şimdi İslam detayları oldukça yaygınsa da, bazı mevzuları Müslümanların bir çok bilmiyor. Örnek olarak kefirin, kımızın, hattâ müziğin bile haram bulunduğunu oldukca kimse bilmiyor. Bilmediği için, (Bunlar haram değildir) derse kâfir olmaz. Meşhur olan bir harama, örneğin şaraba, domuz etine helal demek sövgü olur.

Zamanımızda bilmemek özür müdür?
Sual: Zamanımızda, nerede olursa olsun, bir Müslümanın, İslâmiyetin esaslarından bazılarını bilmemesi, bu kimse için özür olur mu?
Yanıt: İslam memleketlerinde, hatta bugün için, dünyanın her yerindeki Müslümanların, inanç ve ilmihâl bilgilerini şu demek oluyor ki İslâmiyeti öğrenmesi kolay olup, lüzumlu şeyleri öğrenmemek, bilmemek özür değil, kabahat olur. Fakat, tatbikatta, yanlış yapmak, bilmeyerek yapmak özür olur. Örnek olarak, her türlü alkollü içkinin haram bulunduğunu bilmek lazımdır, bilmemek özür değil, suçtur. Fakat, içinde alkol karışık hoşafı yada ilacı ya da şerbeti, karışık bulunduğunu bilmeyerek içmek, günah olmaz. Karışık bulunduğunu bilmemesi özür olur. Domuz etinin haram bulunduğunu bilmemek özür değildir, suçtur. Koyun, sığır eti ile pişti sanarak, domuz eti ile pişmiş yemeği yiyecek ise, özür olur, affolur.