Sual: TV baykuşlarından biri, (Kaş aldırmak adama caiz olduğuna gore, hanıma da caiz olur) dedi. Hanıma haram değil mi?
CEVAP
Adama caiz olup da, hanıma haram olan, hanıma caiz olup da, adama haram olan şeyler çoktur. Adama caiz olup, hanıma caiz olmayanlara örnek verelim:
1- Kaşlarını inceltmek, hanıma haramdır, adama ise, kaşlarını düzeltmesi caizdir. (Hindiyye)

Allahü teâlânın yaratmasını değişiklik yapmak haramdır. Eğer kadının sakalı biterse, onu yok etmesi haram olmaz. Kadının, kocasına yada başkalarına güzel görünmek için, yaratılışındaki bir şeyi çoğaltması, eklemesi yada azaltması caiz değildir. Kaşlarının arasındaki tüyleri alabilir. (Berika)

Bir hadiste buyuruluyor ki: (Kaşlarını cımbız yada başka bir âletle alanlar, yüzlerine güzellik vermek için yanaklarını çizerek Tanrı’ın kendilerine verdiği şekli değiştirenler lânetlenmiştir.) [Buharî]

Kadının biri, (Ya Resulallah, evli kızımın hastalık sebebiyle saçları döküldü. İğreti bir saç takmam uygun mudur?) diye sorunca, Resulullah efendimiz, (Hak teâlâ, iğreti saç takanı ve taktıranı lânetlemiştir) buyurdu. (Müslim)

Kadının, insan saçını, kendi saçı arasına örerek birleştirmeyip de, kendi saçına iplikle, bez şeritle bağlamasının ve hayvan kılları eklemenin haram olmadığı İbni Âbidin’de, Hadika’da ve Fetava-i kübra’da yazılıdır. İnsan ve hayvan kılından ve naylon şeklinde ipliklerden yapılmış olan, peruk denilen takma saçları kullanmanın caiz olduğu anlaşılıyorsa da, gereksinim ile ziyneti birbirine karıştırmamalı. İhtiyaç için caiz olan şeyi, süs, gösteriş için takmak caiz değildir. Erkekler içinde başını açmak zarureti olduğu vakit, kadının başını ve kendi saçlarını perukla örtmesi caiz ve lazım olur. Fakirlik olunca, avret yerlerini mümkün olan her şeyle örtmek gerekir. Günahı yalnız saçını vermiş olana ve bakanadır. Peruk takarak sokağa çıkmak, yoksulluk olmadan caiz değildir; şundan dolayı bayanların yabancılara süslenmeleri haramdır. (S.Ebediyye)

2- Kürklü, alımlı elbise giyerek, ziynetlerini göstererek sokağa çıkmak, hanıma caiz değil, fakat adama caizdir. (S.Ebediyye)

3- Koku sürünüp sokağa çıkmak, hanıma ne niyetle olursa olsun caiz değil, fakat adama sünnete uymak niyetiyle caizdir. (Hindiyye)

Bir hadis-i şerifte buyuruluyor ki: (Hanım sokağa çıkarken koku sürünmesin.) [Müslim]

Hanıma caiz olup, adama caiz olmayanlara örnek:
1- İpek ve altın, yabancı erkeklere göstermemek şartıyla hanıma caiz, adam için ise, hiç kimseye göstermese de, ipek ve altın yüzük haramdır. (Tahavi)

Bir hadis-i şerifte, (Altın ve ipek, hanıma helâl, adama ise haramdır) buyuruldu. (Taberanî)

2- Küpe, bilezik, kolye şeklinde takılar da yabancı erkeklere göstermemek şartıyla hanıma caiz, adamın ise bu tarz şeyleri takarak hanımefendilere benzemesi haramdır. (Redd-ül muhtar)

Kaşları almak
Sual: (Kaşları aldırmak bir uygunsuzluğu düzeltmek için yapılırsa adam olsun hanım olsun fark etmez caiz olur) deniyor. Adam ve hanım için bu değişik değil mi?
CEVAP
Adam ve hanım için farklıdır. Adamların cemal için peruk takmaları caiz, bayanların zaruretsiz peruk takmaları yasaklanmıştır.

Cemal, çirkinliği gidermek, vakar sahibi olmak ve şükretmek için, nimeti göstermek anlama gelir.

Adamların cemal niyetiyle şık ve süslü giyinmeleri caiz, bayanların, süslü giyinmeleri yasaktır. Adamların cemal niyetiyle kaşlarını düzeltmeleri caiz, bayanların kaşlarını almaları yasaklanmıştır. Adam kürklü palto giyebilir, hanım kürklü manto giyemez. Adam gümüş yüzük takabilir, hanım gümüş de takamaz. Adam çizme giyebilir, hanım giyemez. Kısacası, hanım, hiçbir ziynetini yabancıya gösteremez, yalnız evinde kullanabilir.

Sual: Şir’at-ül-İslam kitabının şerhinde, (Hanım kocası için koku sürünür de, sokağa çıkarken, başka erkeklere kokusunu duyurmak niyeti olmasa günah olmaz) deniyor. Sokağa koku sürünerek çıkmak haram değil mi? İyi niyetle haram, helal hale gelir mi?
CEVAP
Şir’at-ül-İslam şerhi, kıymetli bir kitapsa da bu şekilde hataları da vardır.

S. Ebediyye’de de, (Şir’at-ül-İslam kitabını şerh eden, Yakub bin Seyyid Ali’nin [rahmetullahi aleyh], yakarma faslına yapmış olduğu ilâvelerde, “Dualardan sonrasında, Sübhâne rabbinâ demek, Sübhâne rabbike demekten daha yerinde olur; zira maksat, âyet okumak değil, yakarma ve senâdır” demesi yanlıştır. Kur’an-ı kerimdeki duaları okurken değişiklik yapmak, Kur’an-ı kerimi değişiklik yapmak olur) denilerek, doğrusu bildirilmektedir.

İslam Ahlakı kitabında ise, (Şir’at-ül-İslam) kitabından bir tek, (Kadının koku sürünerek, ziynetlerini göstererek sokağa çıkması haramdır) kısmı alınmış, bildirdiğiniz kısım alınmamış.

Nikâhta, boşamakta, boşamaktan vazgeçmekte, köle azadında, adakta, alışverişte, hediyede söz geçerli olup niyet geçersiz olduğu benzer biçimde, haram işlemekte de, iyi niyet geçersizdir. (Ameller niyete göredir) hadis-i şerifi, taat ve mubahlara niyete gore sevab verileceğini bildirmektedir. Günahlar, iyi niyetle de işlense, günah olmaktan çıkmaz. Bir karı sokağa çıkarken iyi niyetlerle koku sürünse, kolye, bilezik benzer biçimde ziynetlerini gösterse haram işlemiş olur. İyi niyeti onu kurtarmaz. Ben kolyeyi kocam için takmıştım, kokuyu kocam için sürünmüştüm demesi günahtan kurtarmaz.

Bayanların sokağa çıkarken koku sürünmeleri haramdır. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Bir karı koku sürünüp dışarı çıkar ve kokusunu duyurmak için bir topluluğun yanından geçerse, ona bakana da, kendisine de zina günahı [göz zinası] yüklenir.) [Nesai]

(Her göz zina edebilir. Koku sürünüp sokağa çıkan hanım da zaniyedir.) [Tirmizi] (Göz zinası işlemiş olur.)

(Hanım sokağa çıkarken koku sürünmesin.) [Müslim]

(Koku sürünen hanım, sokağa çıkarken, cünüplükten yıkanır benzer biçimde yıkansın!) [Nesai]

Sual: İnsanların, arkadaşların gönlünü almak, kalplerini kırmamak için günah işlenebilir mi?
Yanıt: Arkadaşlarının gönlünü hoş etmeyi niyet ederek, içmediği hâlde içki sofrasına oturmak ve (Amel niyete gore değerlenir) hadis-i şerifini söylemek, doğru değildir. Şundan dolayı niyet, ibadetlere ve mubah işlere etki eder. Haramlar, günahlar, iyi niyetle caiz olmaz. Kahramanlık göstermek yada para kazanmak için savaşan kimse, cihat sevabı kazanmaz. Mubahlar iyi niyetle yapılınca, hayır olup sevap kazanılır. Fakat, mümin kardeşinin gönlünü hoş etmek niyeti ile haram işlemek caiz olmaz ve (Mümini sevindireni, Allahü teâlâ sevindirir) hadis-i şerifine uyulmuş olmaz. Sadece yoksulluk ve fitne uyandırmamak için, içmemek şartı ile içki sofrasına oturabilir ise de, evvel bundan sakınmak lazımdır.

Sual: Dinimizde ağaç dikmenin önemi nedir?
CEVAP
Meyveli, meyvesiz ağaçların ve ormanların insanlara olan yararları sayılamayacak kadar çoktur. İnsanlığa bu şekilde bir hizmet etmenin dinimizdeki önemi büyüktür. Bu hususta bildirilen hadis-i şeriflerden bazıları şu şekilde:
(Dikilen ağaçtan alınacak meyve sayısı kadar dikene sevap verilir.) [İ.Ahmed]
(Bir kimse, bir ağaç diker, ağaç meyve verene kadar onu koruyup bakarsa, bu ağaçtan dökülen her meyve, Tanrı indinde, o kimse için, bir sadaka olur.) [İ.Ahmed]
(Bir ağaçtan, insanoğlu, hayvanlar yada kuşlar istifade ederse, o ağacı diken için bir sadaka olur.) [Buharî]
(Bir ağaçtan yenilen yada çalınan şeyler, o ağacı diken için sadaka olur.) [Müslim]
(Şu yedi şeyi icra eden, öldükten sonrasında da sürekli sevap kazanır:
1- [Dine uygun] bilimsel bir yapıt yazan,
2- Bir çeşme icra eden,
3- Bir su kuyusu açan,
4- Bir hurma ağacı diken,
5- Bir mescid bina eden,
6- Bir Mushaf yazan,
7- Öldükten sonrasında kendisine yakarış edecek salih bir evlat yetiştiren.) [Beyheki]

Dikilen bir ağacın gölgesinden de istifade edilse, ağacı diken için sevap vardır. O ağaçtan ne kadar istifade edilirse, sevabı da o denli oldukca olur. (El-Envar)

Yaş kesmek
Sual: Yeşil bir şeyi kopartmak günahmış, (Yaş kesen, baş keser) diyorlar. Yeşil otu yada yeşil bir yaprağı koparmak da günah mıdır?
CEVAP
Günah değildir. Fidanları, genç ağaçları bir gerekseme olmadan kesmenin uygun olmadığını belirtmek için öyleki denmiştir.

Sual: Zenginin eski elbise giymesi uygun mudur?
CEVAP
Resulullah efendimiz, eski elbiseli birine, (Malın yok mu?) diye sordu. O zat, malının oldukça bulunduğunu söyleyince, ona şu şekilde buyurdu:
(Allahü teâlâ bir mal verince, bu nimetin eseri üstünde görülsün.) [Nesai]

İki hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Allahü teâlâ bir kuluna nimet verdiğinde, o nimetin eserinin o kulun üstünde görülmesini sever.) [Taberani]

(Güzel giyinin ki, Allahü teâlânın size verdiği nimetlerin eseri görülsün!) [Taberani]

Cemal ile ziynet farklıdır. Cemal, çirkinliği gidermek, vakar sahibi olmak ve şükretmek için, nimeti göstermek anlama gelir. Allahü teâlâ cemal sahibi olmayı övmektedir. Cemal için temiz, güzel giyinmek mubahtır. Kibir, gösteriş için giyinmek haram olur. Makam ve mevki sahiplerinin, zenginlerin, örnek olarak genel müdürlerin, patronların, fabrikatörlerin, içinde bulundukları durumlarına nazaran, oldukça iyi giyinmeleri gerekir.

Hazret-i Ömer, (İki çeşit elbiseniz olsun, biri şık, diğeri de mütevazı. Elbisenin şık, temiz olması, insanoğlunun şerefinin icabıdır) buyurdu. İbni Ömer hazretleri de, (Iyi mi elbise giyineyim?) diye soran birine, (Aşağı kimselerin alayına, kültürlü kimselerin de, seni ayıplamasına sebep olmayacak bir elbise giy!) buyuruyor. İmam-ı azam hazretleri, 400 altın değerinde oldukça kıymetli elbise giyerdi. Talebelerine güzel giyinmelerini emrederdi. İmam-ı azam, (Hazret-i Ömer’in yamalı hırka giymesi, Komut-ül-müminin olduğu içindi. Güzel giyinseydi, memurları da güzel giyinirler, fakirleri, milletten zulümle mal alırlardı) buyurdu. Hazret-i Talha oldukça zengindi. Şık giyinir, süslü gezerdi. Yüzüğünde oldukça kıymetli yakut taşı vardı.

Hikmet ehli, (Öyleki bir elbise giy ki, sen ona değil, o sana hizmet etsin!) buyuruyor. İnsanlara vaaz ve tembih edecek kimselerin yeni, temiz elbise giyerek kendilerine cemal vermeleri, yakarma olur. Saygı edilmezlerse, sözleri dinlenmez. Bundan dolayı cahiller, insanoğlunun zahirine [dışına, görünüşüne] bakar. İlminden anlamazlar. Süs ve gösteriş için giyinmekse, haramdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Süsten kaçınmak, imandandır.) [İbni Mace]

(Süs ve gösteriş için giydirilmiş olduğu elbiseyi üstünden çıkarmadığı müddetçe, Allahü teâlâ ona rahmet etmez.) [Taberani]

(Allahü teâlâ, mütevazı elbise giyineni sever.) [Beyheki]

(Kibir ve gösteriş için, şöhret sahibi kimselerin giydirilmiş olduğu elbiseyi giyineni, Allahü teâlâ, o elbiseleri ile beraber ateşe atar.) [Ruzeyn] Demek ki, süs ve gösteriş için elbise giyinmek, haramdır.

Makam, mevki sahibi olmayan, durağan(durgun) gelirli kimselerin, zenginleri yada makam sahiplerini veya haddini bilmeyen komşularını örnek alarak gösterişe kaçmaları, evlerini çeşitli eşyalarla süslemeleri doğru değildir.

Havanı yok sarımsak ezmeye,
Taksi ile gider hep gezmeye.

Sarı ve kırmızı
Sual: Adamların sarı ve kırmızı renkte giyim giymesi günah olur mu?
CEVAP
Hayır, günah değildir. Bir kavle nazaran tenzihen mekruh olduğu bildirilmiştir.

Eski elbise giymek
Sual: Kitaplarda eski elbise giymek övülürken, niye yeni ve iyi elbise giyilmektedir?
CEVAP
Eski ve yeni elbise giymek, niyete nazaran iyi yada fena olur. Mubah olan işlerde niyet önemlidir. Niyet iyi olursa sevab, fena olursa günah olur, fakat haramlar, iyi niyetle de işlense haram olmaktan çıkmaz. Süs ve gösteriş için yeni ve şık elbise giyinmek haramdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Süsten kaçınmak imandandır.) [İbni Mace]

(Allahü teâlâ mütevazı elbise giyineni sever.) [Beyheki]

(Süs ve gösteriş için giyen, o elbiseyi çıkartıncaya kadar, Allahü teâlânın rahmetinden uzak olur.) [Taberani]

(Kibir ve gösteriş için meşhurların giydirilmiş olduğu elbiseyi giyineni, Allahü teâlâ, o elbiseleriyle beraber ateşe atar.) [Ruzeyn]

(Güzel elbiseye gücü yeterken, giymeyene Allahü teâlâ Aden elbiseleri giydirir. Şöhret için elbise giyenlere de Kıyamette zillet elbisesi giydirir.) [Şir’a şerhi]

Makam, mevki sahibi olmayan, durağan(durgun) gelirli kimselerin, zenginleri yada makam sahiplerini veya meşhurları örnek alarak gösterişe kaçmaları, evlerini çeşitli eşyalarla süslemeleri doğru değildir.

Övünmek için, fakirlere karşı büyüklenmek ve onları hakir, aşağı görmek için giyinmek ve bir de kendisini zühd ve takva sahibi göstermek için eski ve fena elbise giyinmek, şöhret için giyinmek şeklinde uygun değildir. Gücü yetenin pahalı kumaştan güzel elbise giymesi caizdir. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Allahü teâlâ sana bir mal verince, bu nimetin eseri senin üstünde görülsün.) [Nesai]

(Güzel giyinin ki, Allahü teâlânın size verdiği nimetlerin eseri görülsün!) [Taberani]

Cemal ile ziyneti birbirine karıştırmamalı! Cemal, çirkinliği gidermek, vakar sahibi olmak ve şükretmek için nimeti göstermek anlama gelir. Allahü teâlâ cemal sahibi olmayı övmektedir. Cemal için temiz, güzel giyinmek mubahtır. Kibir, gösteriş için giyinmek haram olur. (Bahr-ür-raık)

Makam ve mevki sahiplerinin, zenginlerin, örnek olarak müdürlerin, patronların, fabrikatörlerin, içinde bulundukları durumlarına nazaran, oldukça iyi giyinmeleri gerekir. Allahü teâlânın huzuruna çıkılmış olduğu süre buna daha oldukça dikkat etmeli! (Her namaz kılarken, ziynetli [kıymetli, yeni, temiz, sevilen, güzel] elbiselerinizi giyinin!) mealindeki âyet-i kerimeyle (Güzel koku gamı, güzel, temiz elbise kederi azaltır) mealindeki hadis-i şerife uymaya çalışmalı, eski de olsa temiz elbise giymeli! (Edeb-üd-dünya, Bostan, M. Rabbani)

Hazret-i Ömer, (İki çeşit elbiseniz olsun, biri şık, diğeri de mütevazı. Elbisenin şık, temiz olması, insanoğlunun şerefinin icabıdır) buyurdu. İbni Ömer hazretleri de, (Iyi mi elbise giyineyim?) diye soran birine, (Aşağı kimselerin alayına, kültürlü kimselerin de, seni ayıplamasına sebep olmayacak bir elbise giy!) buyuruyor. İmam-ı a’zam, (Hazret-i Ömer’in yamalı hırka giymesi, Komut-ül-müminin olduğu içindi. Güzel giyinseydi, memurları da güzel giyinirler, fakirleri, milletten zulümle mal alırlardı) buyurdu. Hazret-i Talha oldukça zengindi. Şık giyinir, süslü gezerdi. Yüzüğünde oldukça kıymetli yakut taşı vardı.

Hikmet ehli, (Öyleki bir elbise giy ki, sen ona değil, o sana hizmet etsin!) buyuruyor. İnsanlara vaaz ve tembih edecek kimselerin yeni, temiz elbise giyerek kendilerine cemal vermeleri, yakarma olur. Saygı edilmezlerse, sözleri dinlenmez. Bundan dolayı cahiller, insanoğlunun zahirine [dışına, görünüşüne] bakar. İlminden anlamazlar.

İmam-ı a’zam hazretleri, (Cahillerin hakaret etmemeleri ve düşmanlara azametli, güçlü görünmek için, âlimlerin, âmirlerin elbiselerinin ve binalarının heybetli olması lazımdır) buyuruyor.

İmam-ı a’zam hazretleri, talebelerine, güzel giyinmelerini emrederdi. Kendisi de, her derse gelirken, değişik, yeni elbise giyerek gelirdi. Bir cübbesi 400 altın kıymetindeydi. İmam-ı Muhammed, kıymetli giysiler giyerdi. Resulullah efendimiz de, bin dirhem gümüş kıymetinde Yemen kumaşından cübbe giyerdi. (Dürr-ül-muhtar, Tahtavi)

Güzel ve temiz giyinmek
Sual: Yeni, güzel, pahalı elbise giymenin, dinimiz açısından bir mahzuru var mıdır?
Yanıt: Mevzu ile ilgili olarak Bahr-ür-râıkda deniyor ki:
“Adamın tedavi için sürme çekmesi caizdir. Ziynet için çekmesi caiz değildir. ‘Cemal’ ve ‘ziynet’ kelimelerini birbirleri ile karıştırmamalıdır. Cemal, çirkinliği gidermek, vakar sahibi olmak ve şükretmek için, nimeti göstermek anlama gelir. Gösteriş, övünmek için, nimeti göstermek, cemal olmaz, kibir olur. Nefsin zayıf, azgın bulunduğunu gösterir. Cemal ise, nefsin terbiye edilmiş, olgun bulunduğunu gösterir. (Allahü teâlâ cemildir. Cemal sahiplerini sever) hadis-i şerifi, cemal sahibi olmayı övmektedir. Cemal için meydana getirilen bir şey, ziynete de sebep olursa, zarar vermez. Cemal için, temiz, güzel giyinmek mubahtır. Kibir için giyinmek ise, haramdır. Bu şekilde giyinince, hâlinde, başkalarına karşı davranışında bir değişim olması, kibir alameti olur.”

Cemal, çirkinliğe, başkalarının iğrenmelerine, hakaret etmelerine sebep olacak şeyleri yapmamak, bu tarz şeyleri izale etmektir. Ziynet, başkalarını imrendirecek, onlara üstünlük sağlayacak, övünecek şeyleri yapmaktır. Cemal için, bulunmuş olduğu yerde âdet olan şeylerden, haram olmayan en iyilerini kullanmalıdır.

Adamların ipek elbise giymeleri haramdır. Elbisede ve başlıkta dört parmak genişliğinde ipek yada altın şeritlerin bulunması caizdir. Şeritler uzun ve sayıları oldukça olabilir. Dürr-ül-muhtâr ve bunun Tahtâvî ve İbni Âbidîn hâşiyelerinde deniyor ki:
“Tecemmül etmek, şu demek oluyor ki en güzel elbise giymek müstehabtır. Helal şeylerle zinetlenmek mubahtır. İmâm-ı a’zam Ebu Hanife hazretleri dörtyüz altın kıymetinde cübbe giyerdi. Talebelerine güzel giyinmelerini buyruk ederdi. İmam-ı Muhammed hazretleri nefis elbise giyerdi. İmam-ı a’zam buyurdu ki, hazret-i Ömer’in yamalı hırka giymesi, Emîr-ül-mü’minîn olduğu içindi. Güzel giyinseydi, memurları da güzel giyinirler, fakirleri, milletten zulüm ile mal alırlardı. Resulullah efendimiz bin dirhem gümüş kıymetinde cübbe giyerdi.”

Büyüklere haram olan şeyleri, çocuğuna yaptıran kimse, haram işlemiş olur.

Nimeti göstermek için giyinmek
Sual: Giyecekler mevzusunda, bir Müslümanın dikkat edeceği temel hususlar nedir?
Yanıt: Mevzu ile ilgili olarak İbni Âbidînde buyuruluyor ki:
“Avret yerini örtecek ve soğuktan, sıcaktan korunacak kadar giyinmek farzdır. Pamuk, keten ve yün kumaş iyidir. Orta hâlli giyinmeli, şöhretten sakınmalıdır. Nimeti göstermek için iyi ve kıymetli giyinmek müstehabtır. Bayramlarda, topluluklarda, güzel, süslü giyinmek mubahtır. Devamlı bu şekilde giyinmek iyi değildir. Övünmek, gösteriş için giyinmek mekruhtur. Beyaz ve siyah giyinmek müstehabtır. Resulullah efendimizin elbisesi, gömleği beyaz pamuk bezdendi. Mekke’yi fetheylediği gün, kutsal başlığının ve paltosunun siyah olduğu, Mecma’ul-enhürde de yazılıdır. Yeşil giyinmek sünnettir. Domuzdan başka yırtıcı hayvan leşlerinin postları, derileri dabağlanınca temiz olur. Besmele ile öldürülenlerin postları ve derileri temizdir. Derileri üstünde namaz kılınır. Bunlarla meydana getirilen elbiseleri, kürkleri ve kürklü paltoları, başlıkları giymek erkeklere caizdir. Hanımefendilerin erkekler şeklinde giyinmeleri, adam işleri yapmaları caiz değildir. Namaz haricinde, kirli elbise giymek mekruhtur.”

Sual: Adamların, hanımefendiler şeklinde her renkte elbise giymelerinin, dinimiz açısından bir mahzuru var mıdır?
Yanıt: Adamların de her renk elbise giymeleri caiz ise de, kırmızı, sarı elbise giymeleri tenzihen mekruh denildi. Başlık ve takkenin kırmızı ve sarı renklerde dahi mekruh olmadığı söz birliği ile bildirildi. Resulullah efendimizin ayakkabısının siyah olduğu, Şir’at-ül-islâm şerhinde yazılıdır.

Sual: Kol saatlerinin camlarını çizilmeye karşı dayanıklı olması için safir’den, kasasını da dayanıklı olması için titanyum’dan yapıyorlar. Bu iki metal de altın kadar pahalıdır. Bu saatleri kullanmak haram değil midir?
CEVAP
Asla mahzuru yoktur. Platin de pahalıdır. Altının haram olması pahalı olduğundan değildir. Gümüş fazlaca ucuz olmasına karşın gümüş kaşık, gümüş bıçak da caiz değildir. Demir fazlaca ucuzdur, demirden yüzük caiz değildir. Bir şeyin haram yada helal olması, dinimizin bildirmesi ile anlaşılır. Kendi kendimize karşılaştırma ederek, o haram ise, bunda da aynı durum var, öyleyse bu da haram dememiz asla caiz olmaz.

Sual: Vücuttaki hangi kılları almak gerekir, hangilerini almak uygun olmaz?
CEVAP
Koltuk ve kasık kıllarını, her hafta tıraş ederek temizlemek sünnettir. 15 günde bir de temizlenebilir. 40 gün uzatmak, günah olur. Adamın adama, kadının hanıma, göbekle diz arasına bakmaları haram olduğundan, kendi eşeysel de olsa, kasık kıllarını lazerle, epilasyonla, ağda benzer biçimde bir metotla başkalarına aldırmaları caiz olmaz.

Adamların kaş aldırmaları, cemal niyetiyle, doğrusu tertipli görünmek niyetiyle caiz; süs için, ziynet için olursa, caiz olmaz.

Hanımefendilerin, kaşlarını almaları, inceltmeleri caiz değildir. Alın, yanak, çene ve bıyık bölgesindeki kıllar ile iki kaş arasındaki kılları almaları, caizdir.

Adamların de, bacaklarındaki, göğüs yada sırtlarındaki kılları, ihtiyaçsız almaları caiz olmaz.

Kulaktaki kıllar
Sual: Berberler, kulağın iç kısmında biten kılları, alkol alevi ile yakıyorlar. Bu şekilde kılları yok etmek caiz midir?
CEVAP
Evet, caizdir.

Karınca yağı
Sual: Karınca yumurtasının yağını, tüy dökmekte kullanmak caiz midir?
CEVAP
Evet, caizdir.

Gusülden sonrasında
Sual: Cünüplükten guslederken yada gusletmeden ilkin, etek tıraşı olmak uygun mu? Yoksa gusülden sonraya mı bırakmak gerekir?
CEVAP
Gusletmeden yada gusül bitmeden ilkin etek tıraşı olmak cünüp için mekruhtur. Hayızlı için mekruh değildir.

Favori uzatmak
Sual: Favorilerimizi kulak yumuşağına kadar uzatmak uygun mu?
CEVAP
Hayır, asla uzatmamak daha uygundur. Kulağın üzerine kadar kesmelidir.

Sual: Besmeleyi okunamayacak şekilde yada leylek ve başka hayvan şeklinde yapmak, B’si yada Sin harfinin dişleri olmadan yazmak caiz mi?
CEVAP
Hiçbiri caiz değildir. Besmelenin B’sinin noktasını koymayan, Sin harfinin dişlerini yapmayıp düz çeken bir hattatı Hazret-i Ömer cezalandırmıştır. Hele leylek, hayvan yada insan şeklinde yazmak daha çirkindir. Tersten bakışım olarak yazmak da caiz değildir.

Kur’an-ı kerimi muntazam yazan hattatlar övülmüştür. Dine aykırı şekilde yazı yazan hattatlar facirdir. (İzhar-ül hak)

Karahisari’nin yazdığı besmele
Sual: Ahmet Karahisari, Osmanlı döneminde yaşamış bir hattat olması durumunda, yazdığı Besmele hattı niye uygun değildir?
CEVAP
Kur’an-ı kerimde, nimetin kıymeti bilinmezse, elden gideceği bildirilmektedir. Osmanlı’nın son dönemlerinde, dine aykırı olarak, gömüt taşlarına âyeti kerimeler yazılmıştı, hatta dizden aşağı gelecek şekilde olanlar mevcuttu. Dine aykırı işler çoğalıp, nemelazımcılık başlayınca da, koca Osmanlı devleti yıkılıp gitmiştir.

Piyasada Karahisari’ninkine benzetmeye çalışılmış birçok Besmeleye benzeyen şekiller vardır. Hiçbirini Besmele olarak asmak caiz değildir.

Sual: Karahisarinin yanlış yazdığı Besmele hattı duvara asılır mı?
CEVAP
Duvara asmak caiz değildir.

Sual: Kolay okunmayan Besmeleyi, duvara asmak uygun mu?
CEVAP
Uygun değildir. Kolay okunanı asmalıdır!

Sual: Samimi bir arkadaşın malını ondan habersiz kullanmak yada yiyecek caiz olur mu?
CEVAP
Başkalarının malını izinsiz kullanmak haramdır. Örnek olarak arkadaşının kalemini ondan habersiz alıp, o kalemle bir mektup yazmak haram olur.

Arkadaşın cebindeki yada masasındaki şeker şeklinde şeylerini yiyecek de bu şekilde caiz olmaz. Sadece oldukca samimi olduğu ve yüzde yüz izin vereceğini bilmiş olduğu bir arkadaşın malını kullanmak yada yiyecek caizdir. Fakat bugün bu şekilde dost bulmak oldukca zor olsa gerek. Bunun için suizanna sebep olacak şeylerden kaçmak gerekir.

Feth-i Musuli hazretleri, bir arkadaşının evine gitti. Arkadaşı evde yoktu. Hizmetçisi vardı. Ondan sandığın anahtarını istedi. Hizmetçi de tanımış olduğu için anahtarı verdi. Feth-i Musuli hazretleri sandığı açıp ihtiyacı kadar parayı alıp gitti. Arkadaşı bunu duyunca oldukca sevindi. Derhal hizmetçisini [kölesini] azat etti.

Bu yüksek dereceye varan eski büyükler, paraya ihtiyacı olunca, arkadaşlarına durumu bildirirler. Arkadaşları da (Ne kadar ihtiyacın var?) diye sormaz, cüzdanını çıkarıp verirlerdi. Arkadaşları da, gereksinimleri kadarını cüzdanından alırlardı. Hatta bazıları, bir dost, kendinden para istese, (Niye bunun ihtiyacını daha ilkin fark etmedim, niye onu istemeye zorunlu ettim) diyerek üzülüp, ağlardı. Sık sık arkadaşına, ihtiyacının olup olmadığını sorarlardı. Aslına bakarsanız arkadaşa (Nasılsın?) demek, (Ne ihtiyacın var ise, söyle, mümkünse çaresine bakayım) anlama gelir. Söz olsun diye nasılsın demek hakiki arkadaşlığa sığmaz.

Başkasının mailini okumak
Sual: Bazı arkadaşların kiminle mailleştiğini, neler yazdığını merak ediyorum. Herhangi bir yolla yada şifresini kırarak başkasının maillerine, bilgisayarındaki öteki yazılara ve özel resimlerine bakmak günah mıdır, kul hakkına girer mi?
CEVAP
Kendisi izin vermişse günah olmaz. İzinsiz bakılırsa büyük günahtır, kul hakkına da girer. Genel izin verilse bile, bilgisayarında özel şeyler olacağı için gereksinim kadar bakmalı, başka ne var, ne yok diye araştırmamalı. Dört hadis-i şerif meali şöyledir:
(Arkadaşının yazısına izinsiz bakan, Cehennem ateşine bakmış olur.) [Taberani]

(Arkadaşının mektubuna izinsiz bakan, ateşe bakmış olur.) [Ebu Davud]

(İzinsiz bir evin içine bakan, haram işlemiş olur.) [Ebu Davud, Tirmizi]

(Birinin evine izinsiz bakanın, gözü çıkarılsa yeridir.) [Müslim]

Başkasının özel bilgilerine izinsiz bakmak kul hakkı olduğu şeklinde, onu bir başkasına göstermek de, söz taşımaya, gıybete girer. Bunlar da haramdır. Bir hiç kimseye mail gönderirken, o mailde, kendi yazdıklarımızdan başka, başkasının yazıları, daha ilkin verdikleri cevaplar da var ise, gizli saklı [bcc] kısma başkalarının mail adresini yazarak, onlara da gizlice göndermek, o yazıları başkalarına göstermek olur.

Böyle bir durum yapılmışsa tevbe etmeli ve o kimselerle helalleşmelidir.

Sual: İşyerinde bilgi-işlem sorumlusuyum. Başkasının yazısına, bilgisayarına izinsiz bakmak caiz olmadığına nazaran, benim bakmam da günah olur mu?
CEVAP
İş gereği bir gereksinim olmadan bakmak günah olur. İhtiyaç var ise, gereksinim kadar bakılabilir.

Özel işte kullanmak
Sual: Özel iş yerinde, iş yerinin işinde kullandığımız bir âleti, yetkilisinden izin almadan, özel işimizde kullanmamız caiz olur mu?
CEVAP
Hiçbir aleti izinsiz kullanmak caiz olmaz. Sadece, iş yerine ziyanı dokunmayacaksa ve âdet olan bir şey ise, örnek olarak telefonu şarj etmek, iş yerinin elektriğini kullanarak, elektrikli tıraş makinesiyle tıraş olmak, abdest için yada gusül için iş yerinin suyunu kullanmak, bilgisayarında özel mail yazmak şeklinde şeylere genel anlamda izin veriliyor. Bu bakımdan izinsiz kullanılabilir.

Sual: Eti yenen ve yenmeyen yırtıcı hayvanları herhangi bir maksatla öldürmek günah mıdır? Sözgelişi sansarı postu için, ceylanı eti için avlamak caiz midir?
CEVAP
Hiçbir hayvana eziyet, işkence etmek, suda boğarak yada ateşte yakarak öldürmek caiz değildir. Hayvana işkence etmek, gayri müslim vatandaşa işkence etmekten daha büyük günahtır. Gayri müslim vatandaşa eziyet etmek de Müslümana eziyet etmekten daha büyük günahtır. (Dürr-ül muhtar)

Maksatsız olarak bir hayvanı öldürmek caiz değildir. Ahirette, (Onu niçin öldürdün?) diye sorguya çekilecektir. Hayvanları birbiriyle dövüştürmek de caiz değildir. Hayvanların hakkına riayet etmeli, onlara acımalıdır. Hadis-i şerifte, (Acıma et ki, acıma olunasın!) buyuruldu. (Şir’a)

Zararı olan hayvanları öldürmek caiz olduğu benzer biçimde, sansar, porsuk benzer biçimde hayvanları derisi ve kürkü için, geyik, ceylan benzer biçimde hayvanları eti için öldürmek de caizdir. Domuz hariç, eti yenmeyen çeşitli hayvanları para karşılığı gayrimüslimlere ihraç etmek de caizdir. (Şerh-i Nikaye)

Zararsız hayvanları öldürmek caiz değildir. Zararlıları da eziyetsiz öldürmek caizdir. (Berika)

Sual: Hayvanlara her türlü eziyet etmek haram olduğuna nazaran, kısırlaştırmak haram değil midir?
CEVAP
Gereksiz olarak hayvanı kısırlaştırmak, hayvana eziyet olacağı için haramdır. Fakat bir çıkar için caizdir, günah olmaz. (Hindiyye)

Kısırlaştırılan öküzler, iş yapmada daha verimli olur. Kısırlaştırılan koçlar, daha yağlı ve etleri de daha leziz olur. Peygamber efendimiz, kısırlaştırılmış bir koç kurban etmiştir. (B. Arifin)

Sual: Hayvanlara da acımak gerekmez mi?
CEVAP
Hayvanlara da acımak ve iyilik etmek gerekir. Peygamber efendimiz, (Merhametli olmadan imanlı olamazsınız) buyurunca, oradakiler, (Ya Resulallah, çoğumuz merhametliyiz) dediklerinde, (Yalnız insanlara değil, tüm mahlûkata merhametli olmak gerekir) buyurdu. (Taberani)

Sözgelişi bir hayvan kesecek kimse, bıçağı hayvanın gözü önünde bilememelidir. Bigün bir kimse, bir koyunu kesmek için yere yatırır, bıçağını bilemeye adım atar. Peygamber efendimiz bunu görüp buyurur ki:
(Sen bu hayvanı kesmeden, ona ölüm mü tattıracaksın? Hayvanı yatırmadan ilkin niçin bıçağını bilemedin?) [Hâkim]

Tüm hayvanlara iyilik etmeli, eziyet etmekten sakınmalıdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Bir bayan, bir kediyi kapalı bir yere hapsetti. Kediye yiyecek, içecek vermedi. Dışarıda bir şey bulup yemesi için özgür de bırakmadı. Kedi öldü ve hanım da bu yüzden Cehenneme müstahak oldu.) [Buhari]

(Susuz bir mümin, kuyuya inip su içti. Bir köpek de kuyunun ağzında susuzluktan bitkin vaziyette bekliyordu. O kimse, bu hayvana acıyıp, ayakkabılarından birini çıkardı, onunla köpeğe su verdi. Bu hareketten Allahü teâlâ razı oldu. O kimseyi Cennete koydu.) [Müslim]

(Yeryüzündeki mahlûklara acımayana, göktekiler acımaz.) [Taberani]

(Merhameti olmayana acıma edilmez.) [Buhari]

Eshab-ı kiram dediler ki: Ya Resulallah, hayvanlara iyilikte de, sevap var mıdır? Peygamber efendimiz, (Her canlı hayvana meydana getirilen iyilikte sevap vardır) buyurdu. (Buhari)

Sahabeden bir zat anlatır:
(Resulullahın, kedi su içtikten sonrasında kalanıyla abdest almış olduğu da olmuştur.) [Ebu Nuaym]

Sahabeden bir hanım anlatır:
Eshab-ı kiramdan Ebu Katade’nin abdest alması için bir kaba su koymuştum. Birden kedi gelip bu kaptan su içiverince Ebu Katade birazcık daha su içmesi için, kabı kedinin önüne uzattı. Benim kendisine hayretle baktığımı görünce, niye şaşkınlık ettin ey kardeşimin kızı, Resulullah efendimiz, (Kedi kirli değildir, etrafınızda dolaşır) buyurdu. (Tirmizi)

Hazret-i Ebu Hureyre anlatır:
“Bigün elbisemin içinde minik bir kedi taşıyordum. Resulullah efendimiz beni görünce, “Nedir bu?” buyurdu. Ben de; “Kedicik!” dedim. Bunun üstüne Resulullah, “Ey Ebu Hureyre” buyurdu. Doğrusu kediyi seven, onlara ana babalık eden kimse buyurdu.

Bigün Ahmed Rıfâi hazretlerinin paltosunun eteğinde, kedisi gelip uyudu. Namaz vakti geldi, kediyi uyandırmaya kıyamadı. Bir süre onu şefkatle seyretti. Uyanmayacağını anlayınca kedinin yatmış olduğu yeri kesip namaza gitti. Vardığında kedi uyanıp oradan gitmişti. Kesik parçayı paltosuna dikti.

Ebu Bekir Vasiti hazretleri anlatır:
Bigün giderken başımın üstünde bir kuş uçmaya başladı. Dalgınlıkla kuşu yakaladım. O elimde iken, başka bir kuş daha uçuyordu. Elimdeki kuşun anası sanarak kuşu elimden bıraktığım anda, kuş öldü. Buna oldukça üzüldüm. O günden sonrasında bende bir sorun başladı ve bir yıl geçmedi. Bir gece Peygamber efendimizi rüyamda gördüm. Bir senedir, o denli oldukça sıkıntının tesirinde kaldığımı, oldukça zayıflayıp ayakta namaz kılamaz hâle geldiğimi arz ettim. O süre; “Bunun sebebi, o kuşun, senden şikâyetçi olmasıdır” buyurdu. Evimizdeki kedi yavrulamıştı. Ben bu sorun içinde düşünürken, bir yılanın kedi yavrularından birini yakalamaya çalıştığını gördüm. Bastonumu yılana vurunca, firar etti. Kedinin anası gelip yavrusunu alıp gitti. Ondan sonrasında iyileştim; namazlarımı ayakta kılmaya başladım. O gece rüyamda gene Peygamber efendimizi gördüm. (İyi olmanın sebebi, bir kedinin senin için teşekkür etmesidir) buyurdu.

Sual: Hayvanlara eziyet etmek büyük günah olduğuna nazaran, fare, yılan benzer biçimde zararı olan hayvanları öldürmek caiz değil midir?
CEVAP
İnsanlara zarar veren karıncayı suya atmadan, yakmadan öldürmek caizdir. Fare, akrep benzer biçimde zarar verenleri de eziyet etmeden öldürmek caizdir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Zehirli keleri bir vuruşta öldürene yüz, ikinci vuruşta öldürene daha azca, üçüncü vuruşta öldüreneyse bundan daha azca sevap verilir.) [Müslim]

Sual: Evimizdeki ağ icra eden örümcekleri öldürmek caiz mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Kuduzu önlemek için başıboş köpekleri öldürmek caiz mi?
CEVAP
Hastalık ihtimali olunca caiz olur.

Sual: Hayvanları öldürmek caiz mi? Sözgelişi sivrisineğin anında kömür eden bir aletle yakılması da caiz midir?
CEVAP
Hayvanları suda boğarak ve ateşte yakarak öldürmek caiz değildir. Dinimiz, zararı olan hayvanları fazla acı çekmeden öldürmeyi emrediyor. Sözgelişi kertenkeleyi bir vuruşta öldürene 100 sevap, iki vuruşta öldürene 50 sevap, birkaç vuruşta öldüreneyse oldukça daha azca sevap veriliyor. Demek ki bir an ilkin öldürmek gerekir. Sivrisineğin öyleki öldürülmesi elle yada ilaçla öldürmekten daha hafiftir. Aniden kömür oluveriyor. Ateşe atmak benzer biçimde değil. Caizdir.

Sual: Hayvan hakkını ödemek için ne yapmak gerekir?
CEVAP
Ilkin tevbe etmeli, sonrasında hayvanlara iyilik etmeye devam etmelidir.

Sual: Ölmüş bir hayvanı ateşe atmakta sakınca var mıdır?
CEVAP
Bir fakirlik olmadıkça ölmüş hayvanı da ateşe atmamalıdır. (Berika)

Sual: Kanuni Süleyman han, Zenbilli Ali efendiye zarar veren karıncaları öldürmek caiz mi diye sormuş, o da caiz değil diye fetva vermiş diyorlar. Bu tarz bir olay var mı?
CEVAP
Olayın aslı şöyledir:
Kanuni Sultan Süleyman Han, meyve ağaçlarını karıncaların sarması üstüne, meseleyi Zenbilli Ali Efendiye şu şekilde bir beyitle sorar:
Ağaçları sarsa, eğer karınca
Zarar var mı karıncayı kırınca.

Zenbilli Ali Efendinin cevabı şöyledir:
Yarın Hakkın divânına varınca
Süleyman’dan alır hakkın karınca.

Bu bir fetva değildir. Bir latifedir. Doğrusu demek istiyor ki, (Sen de bilirsin zararı olan hayvanları öldürmek caizdir. Haksız olarak öldürmek caiz değildir.)

Osmanlı Devletinin onuncu sultânı ve İslâm halîfelerinin 75. si olan Kanuni Sultan Süleyman han, Babası Yavuz Sultan Selim’in vazîfelendirdiği devrin büyük âlimlerinden ders alarak yetişmiş, dini detayları oldukça iyi bilen bir padişah idi.

Din kitaplarının hepsinde, zararı olan hayvanları öldürmenin caiz olduğu yazılıdır. Karınca benzer biçimde hayvanları, zarar vermezse öldürmek caiz değil, zarar verirse caizdir. Fare, akrep, yılan benzer biçimde zarar verenleri de, eziyet etmeden öldürmek caizdir. Kuduz hayvanları da öldürmek gerekir.

İnsana ve yiyeceklere zarar veren karıncaları, eziyet etmeden ve suya atmadan öldürmek caizdir. İçinde karınca bulunan odunu, yere vurup silkeledikten sonrasında yakmak caizdir. (Berika)

Hayvanın ölümüne sebep olmak
Sual: Yolda, otomobille düzgüsel hızla giderken, bir tavuk yada bir kedi yola çıkıp çiğnense, biz görevli olur muyuz?
CEVAP
Kasıt bulunmadığı için ve ölen şey hayvan olduğundan, görevli olunmaz. Ölen çocuk ve büyük insan olsaydı, bunun kefareti ve rejimi olurdu. Bir anne, bebeğiyle uyurken, bilincinde olmadan, çocuk altında kalıp ölse, kasıt olmamasına karşın annenin kefaret vermesi gerekir. Şimdi, kefaret olarak, 60 gün oruç tutulması gerekir.

Hayvanları öldürmek
Sual: Hayvanları dövmek ve öldürmek caiz midir?
CEVAP
İnsana ve yiyeceklere zarar veren hayvanları, örneğin karıncaları, sinekleri öldürmekte sakınca yoktur. Fare, akrep benzer biçimde zararı olan hayvanları, devamlı öldürmek caizdir. Kuduz köpeği ve yırtıcı hayvanları, keserek, kurşunlayarak yada zehirleyerek öldürmek caizdir.

Hayvanları dövmek caiz değildir. Dövmek terbiye için olur. Hayvanın aklı olmadığı için terbiye edilmez. Hiçbir sebeple, hiçbir canlının yüzüne vurmak caiz değildir.

Hayvanlarla helalleşmek mümkün olmadığı için, onlara karşı daima iyi işlem etmeli. Bir hayvana eziyet edilmişse, tevbe etmeli, pişman olmalı, tekrar hiçbir hayvana eziyet etmemeli, eziyet edilen hayvana iyi işlem etmelidir.

Camiyi kirleten kuşlar
Sual: Güvercinler köyümüzün camisini kirletiyor, bir de yuva yapmışlar. Öldürmek caiz mi?
CEVAP
Camiyi kirleten kuşları çıkarmak mümkün eğer olmazsa, kesip eti yenir. Eziyet veren hayvanlar devamlı öldürülebilir.

Elde olmadan öldürmek
Sual: Hayvanları ateşte yakmak ve suda boğmak günah olduğuna nazaran, bahçemizi sularken bahçede bulunan çeşitli böcekler, karıncalar suda boğulup ölüyorlar. Mahzuru var mıdır?
CEVAP
Maksadınız karıncaları ve öteki hayvanları öldürmek değil, bahçeyi sulamak olduğundan, mahzuru yoktur. İçinde karınca bulunan odunu yere vurup silkeledikten sonrasında yakmak caizdir. İçinde görmediğimiz karınca kalsa da mahzuru olmaz. Biz karıncayı değil odunu yakıyoruz.

Kulaklarını kesmek
Sual: Kuzular ve hayvanlar karışmasın diye kulaklarını keserek çeşitli işaretler yapmak uygun mudur?
CEVAP
Uygun değildir. Kesmemeli, boya ile işaretlemelidir.

Ölü hayvanı incelemek
Sual: Almanya’da biyoloji öğretmeniyim. Gözünü yada başka uzuvlarını keserek, ölü hayvan üstünde araştırma yapmak dinen günah mıdır?
CEVAP
Hayır, günah değildir.

Horoz dövüşü, boks ve sirk
Sual: Horoz ve deve dövüşü, boğa güreşlerini ve boks maçlarını seyretmek, sirke gitmek günah mıdır? Cambaz seyretmek benzer biçimde, hayvanat bahçesini de ziyaret etmek günah olur mu?
CEVAP
Horoz ve deve dövüşleriyle boğa güreşleri, hayvanlara zulüm olduğundan günahtır. Boğa güreşlerinde insan da ölebiliyor. İnsanları dövüştürmek de günahtır. Avret yerlerinin açık olması da, bir başka günah oluyor. Boksta insanoğlunun yada canlının yüzüne vurmak da günahtır. Sirklerde de, genel anlamda tehlikeli gösteriler, cambazlıklar yapılıyor. Sirke gitmek, bu gösterileri uygun bulmak anlamına gelir. Bu günah olan şeyleri seyretmek de günahtır, şundan dolayı din kitaplarında deniyor ki:
Cambaz ipten düşüp ölürse, izleyiciler de günaha girer, şundan dolayı onlar seyretmeselerdi, cambaz, tehlikeli gösteriler yapmaz ve ipten düşüp ölmezdi. Öldürülen kimse, eceli geldiği için ölürse de, öldüren yada ölümüne sebep olan kimse de, cezasını görür. (S. Ebediyye)

Yabani hayvanları kafese koymak, hapsetmek örneğin bir aslanı, bir fili yada bir ayıyı ormandan alıp dar bir yere koymak hayvana zulüm olur. Onları seyretmek için gösterildiği bölgelere giden, bu zulmü tasvip etmiş sayılır. Eğer asla kimse seyretmeye gelmese, o hayvanları oraya hapsetmezlerdi. Onların hapsine izleyiciler sebep oluyor. Dinimiz, (Günaha sebep olmak, günah işlemek gibidir) buyuruyor. Günah işlenen ortamlardan sakınmalıdır.

Zarar veren karıncaları öldürmek
Sual: İnsana zarar veren bit, pire, akrep benzer biçimde haşaratı ve zarar veren karıncaları öldürmek caiz midir, caiz ise iyi mi öldürmelidir?
Yanıt: Bu mevzuda Berika’da buyuruluyor ki:
“İnsana ve yiyeceklere zarar veren karıncaları eziyet etmeden ve suya atmadan öldürmek caizdir. İçinde karınca bulunan odunu yere vurup silkeledikten sonrasında yakmak caizdir. Fare, bit, pire, akrep ve çekirgeyi devamlı öldürmek caizdir. Biti diri olarak yere atmak ve her canlıyı yakmak mekruhtur. Zarar veren kediyi, kuduz köpeği ve yırtıcı hayvanları keskin bıçakla kesmek ve vurmak, zehirlemek caizdir. Dövmek caiz değildir. Dövmek terbiye için olur, hayvanın ise aklı olmadığı için terbiye edilmez. Öldürülmesi vacip olan haşaratı, başka deva bulunmadığı süre yakarak öldürmek caiz olur.”

Sual: İnsanlara zarar veren her türlü hayvanı öldürmek hatta yakmak uygun mudur?
Yanıt: Biti, akrebi ve her hayvanı diri iken yakmak caiz değildir. İçinde karınca bulunmuş olduğu zan olunan odunu bir yere çarparak silkeledikten sonrasında yakmak caizdir. Kuduz köpek benzer biçimde zararı olan hayvanları eziyet etmeden öldürmek caizdir. Başka deva olmayınca yakmak caiz olur. Zarar vermeyen hayvanları öldürmek mekruhtur.

Sual: İpek böceğini, ateşte ısıtarak, kaynar suya koyarak öldürmek caiz midir?
Yanıt: İpek böceğini öldürmek için kozayı güneşe koymak câizdir. Güneşte öldürmeyip de, ateşte ısıtarak, kaynar suya koyarak öldürmenin caiz olmadığı, Berîkada yazılıdır.

Sual: Köpek ve kedi beslemek günah mıdır? Komşumuz kedi besliyor. Evine gittiğimiz vakit bizim kız çocuklar ve anneleri korkuyor. Kedi mutfakta yiyeceklere ve içeceklere dokunabiliyor. Gezdirilmiş olduğu yerlerde namaz kılınabilir mi? Kızım, teyzesine yardım ederken, kediyi görünce, korkudan elindeki tepsiyi düşürüyor. Apartman hayatında köpek ve kedi beslemek uygun mu?
CEVAP
Bir gereksinim için köpek beslemek caizdir. Örnek olarak polis köpeği, av köpeği, çoban köpeği, bekçi köpeği beslenir. Sadece köpek evin içine sokulmaz. Ayrı yeri yada kulübesi olur. Köpek bulunan odaya rahmet melekleri girmez.

Kediye ulaşınca, kedi beslemek caizdir. Sadece bugünkü apartman hayatında zor olur. Çişini, kakasını meydana getirecek yer arar. Kum torbası olsa da, birazcık zor olsa gerek. Bazı kediler çişi ulaşınca, dışarı gidebiliyor. Kedinin tüyleri eve hatta yiyeceklere dökülebilir. Yıkamak temizlemek gerekir. İtinalı bir halde bakmak gerekir. Köy evlerinde fare olurdu, kedi beslenirdi. Beton apartmanlarda farenin rahatça yaşaması zor olsa gerek.

Kedi kirli değildir. Gezdirilmiş olduğu yerlerde namaz kılınır. Sahabeden bir hanım anlatır:

Abdest alması için bir kaba su koymuştum. Kedi gelip bu kaptan su içince dayım Ebu Katade birazcık daha su içmesi için, kabı kedinin önüne uzattı. Benim hayretle baktığımı görünce, dedi ki: Niye şaşkınlık ettin? Resulullah efendimiz buyurdu ki:
(Kedi necis değildir. Etrafınızda fazlaca dolaşan [sevimli ] bir hayvandır.) [Tirmizi, Nesai, Ebu Davud, Muvatta]

Başka bir hadis-i şerifte de, kedi sevgisinin imandan olduğu bildirilmiştir.

Kirli değil diye kedi beslemek gerekmez. Kedilerden hastalık da geçebilir. Komşular rahatsız oluyorsa eve koymamak uygun olur. Bazı hanımlar, fareden korkar. Kediden köpekten korkan da olabilir. Komşularımızın rahatsız olmamaları için kedi sevgimizden feragat ederek evde kedi beslememek iyi olur.

Sual: Evde kedi köpek, tavşan, bülbül, kanarya şeklinde kuşları beslemek ve akvaryumda balık beslemek caiz midir?
CEVAP
Hayvanları eve, kafese hapsetmek günahtır. Evde kediden başka hayvan beslenmez. Çiftlik şeklinde yerlerde, tavşan ve benzerleri, bir gereksinim için beslenebilir.

Ey Oğul kitabında diyor ki:
Bülbülü kafese hapsetmek caiz değildir. Kanarya, muhabbet kuşu şeklinde, kafese alışık olanları kafeste beslemek caizdir. Şundan dolayı dışarı bırakılırsa ölüme terk edilmiş olur. Eve köpek sokmak caiz değildir. Akvaryumda balık beslemekse balığı hapis değildir. Balık aslına bakarsan suda yaşar, mahzuru olmaz.

Sual: Bahçeli bir evde kedi-köpek beslemek caiz midir?
CEVAP
Kedi evde beslenir, dışarıda da beslemek günah olmaz. Köpek evde beslenmez. Sonrasında köpeğe gereksinim var ise beslenir. Av için, bahçe yada sürüyü korumak şeklinde zaruri gereksinimler haricinde köpek beslemenin uygun olmadığı, birçok sevapları yok edeceği hadis-i şerifte bildirilmiştir. (Müslim)

(Canlı resmi, köpek ve cünüp bulunan eve [odaya] rahmet melekleri girmez) hadis-i şerifi de köpeği eve sokmanın uygun olmadığını bildirmektedir. (Nesai)

Sual: Muhabbet kuşu, kanarya şeklinde kuşları alıp satmak ve beslemek caiz midir?
CEVAP
Kafese alışmış, özgür bırakılınca hayvanlar tarafınca öldürülebilen kuşları kafeste beslemek ve alıp satmak caiz olur. Bu kuşlar da bunlara dâhildir.

Sual: Güvercin beslemek caiz midir?
CEVAP
Etini yiyecek için beslemek caizdir. Eskiden posta işleri yaptırırlardı, mektup alıp götürürdü. Bu şekilde işler için caiz, oynamak için caiz olmaz.

Süs köpeği beslemek
Sual: Eshab-ı Kehf’in köpeği Kıtmir Cennete gireceğine nazaran, köpek bulunan eve niye rahmet melekleri girmez? Evde süs köpeği beslemek niye caiz değildir?
CEVAP
Bir gereksinim için köpek beslemek caizdir. Örnek olarak polis köpeği, av köpeği, çoban köpeği, bekçi köpeği beslenir. Sadece köpek evin içine sokulmaz. Ayrı yeri yada kulübesi olur. Köpek bulunan odaya rahmet melekleri girmez. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Av köpeği, çoban köpeği şeklinde bir gereksinim haricinde köpek besleyenin, her gün sevabı eksilir.) [Müslim]

Papağan beslemek
Sual: Papağan beslemekte sakınca var mıdır?
CEVAP
Kafeste dünyaya gelip kafeste yaşamaya alışmış olanlar beslenir. Ötekiler caiz değildir.