Sual: İnsanlar iyi mi haşrolacaktır?
CEVAP
Hepimiz ameline bakılırsa haşrolacaktır. Bir kimse, salihler benzer biçimde amel işlese, fakat günahkârlarla düşüp kalksa, iyi amelleri boşa gider, Kıyamette kötülerle birlikte haşrolur. Bir kimse de, kötüler benzer biçimde amel işlese fakat salihleri sevse, onlarla birlikte olsa, günahları iyiliğe çevrilir, iyilerle birlikte haşrolur. (Ka’b-ül-Ahbar)

İki âyet-i kerime meali şöyledir:
(Kıyamette onları [kâfirleri] kör, dilsiz ve sağır bir hâlde yüzüstü haşrederiz. Onların varacağı ve kalacağı yer Cehennemdir.) [İsra 97]

(Beni anmayan, sıkıntılara düçar olur, Kıyamette de kör olarak haşrolur.) [Taha 124]

Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları da şöyledir:
(Amellerini yapmasa bile, bir milletin yaptığını seven onlarla haşrolur.) [Hatîb]

(Şahıs sevdiğiyle haşrolur. Kâfirleri seven kâfirlerle beraberdir. İyi ameli kendisine hiçbir yarar sağlamaz.) [Taberani]

(Abdestten sonrasında Kadir suresini bir kez okuyan sıddıklardan, iki kez okuyan şehitlerden yazılır. Üç kez okuyan, peygamberlerle haşrolur.) [Deylemi]

(Çoluk evladı oldukca ve rızkı azca olup, namazlarını şartlarına uygun olarak kılan ve Müslümanları gıybet etmeyen, benimle beraber haşrolur.) [M. Masumiyye]

(Mehr vermemek niyetiyle evlenen, Kıyamette hırsızlarla haşrolur.) [R. Nasıhin]

(Allahü teâlânın rızası için, helali ve haramı açıklayan kırk hadisi, ümmetime bildiren, âlim olarak haşrolur.) [Ebu Nuaym]

(Beş zaman namazı cemaatle kılmaya devam eden kimse, Sırat köprüsünü ilk ve şimşek benzer biçimde geçenlerden olur. Tanrı, o kimseyi salihlerle haşreder, namazına devam etmiş olduğu her gün ve gece için de bin şehit sevabı alır.) [Taberani]

(Malım çoğalsın diye dilenen, Kıyamette, yüzünün eti yenmiş olarak haşrolur ve Cehennemden yiyeceği de kızgın taş olur.) [Taberani]

(Ölü arkasından ağlamayı sanat edinen bayanlar, ölmeden ilkin tevbe etmezlerse, üzerlerinde katrandan kıyafetle uyuzlu olarak haşrolur.) [Müslim]

(Kabirden kalkınca, [herkes ameline göre] binitli, yaya, sürünerek yada yüzüstü haşrolacaktır.) [Hâkim]

Kabirden kalkarken
Sual: İnsanlar kabirden iyi mi kalkacak?
CEVAP
Hazret-i Muaz, (Hepiniz bölük bölük gelirsiniz) mealindeki âyetin tefsirini sorunca, Peygamber efendimiz şu şekilde buyurmuştur:
(Kıyamette ümmetimden 12 derslik aşağıda bildirildiği şekilde haşrolacaktır:
1- Zekât vermeyen, kabrinden karnı yılan ve akreplerle dolu olarak,
2- Namazda gevşeklik gösteren, domuz suretinde,
3- Alışverişte yalan söyleyip aldatan, ağzından kan gelmiş olarak,
4- Komşularına eza eden, el ve ayakları kesik olarak,
5- Allahü teâlâdan korkmayıp, gizlice günah işleyen, leşten daha kirli kokar hâlde,
6- Yalan söyleyen, yalancı şahitlik meydana getiren, dili kesik olarak,
7- Haklı bir şahitliği yapmayan dilsiz olarak,
8- Zina eden, avret yerinden irin akarak,
9- Haksız yere yetim malı yiyen, karnı ateşle dolu olarak,
10- Alkollü içki içen, yüzleri kızarmış, gözleri yerinden fırlamış, dişleri öküz boynuzu benzer biçimde sivrilmiş, dudağı karnına, karnı da uyluğuna sarkmış olarak,
11- Ana babasına âsi olan, cüzzamlı, baraslı olarak,
12- İyi işler meydana getiren, namazı cemaatle kılan ve günaha tevbe edip ölense, yüzü dolunay benzer biçimde haşrolur, Sıratı şimşek benzer biçimde geçer.) [Tibyan]

Buradakiler, günahlarına tevbe etmeden ölenler içindir. Tevbe eden yada sevabı günahından daha çok olan kimse, o şekilde haşrolmaz. Gene bir hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Kovuculuk eden, maymun; haram yiyen, hınzır şeklinde; faizci, başı üstü sürünerek; haksız yargı veren, kör olarak; ucbeden kısaca amellerini beğenen, dilsiz ve sağır olarak; işleri sözlerine uymayan âlim, dili göğsüne sarkık olarak; kibirli, katrandan elbise giyerek haşrolur.) [Tibyan]

Mezardan kalkış
Sual: Hepimiz mezardan bu bedenle mi kalkacak?
CEVAP
Evet, hepimiz mezardan dünyadaki benzer biçimde kalkacaktır. Cennete ve Cehenneme girecekleri vakit başka biçim alacaklardır. Cennetlikler genç, yakışıklı ve güzel olacaktır. Üç hadis-i şerif meali:
(Aden ehli sakalsız, siyah kirpikli olacaktır.) [Tirmizi]

(Aden ehli sürmeli, sakalsız ve Yusuf aleyhisselamın güzelliğinde olacaktır.) [İbni Asakir]

(Cennette hepimiz genç olur.) [Tirmizi]

Cehenneme giden kâfirler ise, oldukca çirkin olacaklardır. Fazlaca azap görmeleri için vücutları da oldukca büyük olacaktır. Üç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cehennemden biri dünyaya gelse, onun korkulu görünüşü ve saçmış olduğu kirli kokudan hepimiz ölür.) [İbni Ebi-d-dünya]

(Kâfirin bir dişi, Uhud dağı kadar büyük olacaktır.) [Müslim]

(Kâfirin iki omuz arası, atla gidilen üç günlük yol kadar uzun olacaktır.) [Buhari]

Sual: Enbiya ve evliyadan başka hesap görmeden Cennete gidecek kimse var mıdır?
CEVAP
Muhammed aleyhisselamın ümmetinden ehl-i sünnet itikadında olan müminlerin bir çok, hesap görmeden Cennete gireceklerdir. Resulullah efendimiz, (Tanrı rızası için ve isteyerek namazını kılan, orucunu tutan, haccını icra eden, zekâtını veren, hesapsız ve azapsız Cennete girer) buyurdu.

Kıyamette inciden yapılmış minberler üstünde oturan, yüzleri nur benzer biçimde parlayan zatlar görülür. Bunlara Peygamberler ve şehitler bile imrenir.

Bunların kim olduğu sorulduğunda Peygamber efendimiz, (Ülkeleri ayrı ayrı olmasına rağmen, bir araya gelen, Tanrı rızası için birbirini seven ve Allahü teâlâyı anan kimselerdir) buyurdu.

Demek ki, akrabalık, hemşehrilik benzer biçimde yakınlıkları olmadığı halde, sırf Tanrı rızası için birbirini seven kimselere ne mutlu.

(Kıyamette bir grup insan, rüzgâr benzer biçimde mahşer halkının üstünden geçip Cennete girecektir. Bunlar, her an ölüme hazır olan kimselerdir) hadis-i şerifi, üstünde bulunan kul ve hak borçlarını ödeyip her an ölüme hazır bekleyen mesut kimseleri bildirmektedir.

Peygamber efendimiz, kıyamette çeşitli sıkıntıların olacağını bildirince, Eshab-ı kiram, bundan kurtulmanın çaresini sual ederler. Resulullah efendimiz buyurur ki:
(Dünyada âlimlerin eteğine yapışmaktır. Kıyamet günü Allahü teâlâ, âlimlerle zahidleri toplar. Zahidlerin Cennete girmelerini emreder. Zahidler Cennete gider. Âlimler kalır. Allahü teâlâ, âlimlere, buyurur ki: “Sizleri burada bırakmam, hapsetmek maksadıyla değildir. Zahidler, dünyada yalnız kendilerini düzeltmekle meşgul oldular. Ahirette de yalnız kendilerini bağışladım. Fakat sizler, dünyada kendinizden başka, öteki insanlarla da meşgul oldunuz, onlara kurtuluş yolunu gösterdiniz. Şimdi size uyanları da yanınıza alıp Cennete girin!” Âlimler de dostlarını alıp Cennete götürürler.) [El-Envar]
(Kıyamette nurdan kürsüler üstünde yüzleri ay benzer biçimde parlayan zatlar görülür. Hepimiz hesap ile meşgul iken bunlar oldukça neşelidir. Melekler bunlara “Hangi amel yardımıyla bu derecelere yükseldiniz?” diye merak ederler. Onlar da, “Bizim öyleki fazla amelimiz yoktu. Sadece beş zaman namazımızı doğru olarak kılar, Resul-i ekremin adı anılınca, ona olan sevgimizden dolayı ağlar, Allahü teâlânın verdiğine şükreder, yoksulluğumuza sabrederdik. Allahü teâlânın bizlere olan bu mükâfatı iki şey karşılığıdır. Biri dünyaya gönül bağlamadığımız, diğeri de Habibullahı sevdiğimiz içindir” derler.) [El-Envar]

Hesap sorulmadan Cennete gireceklerle ilgili hadis-i şeriflerden birkaçı şu şekilde:

(Cehennemlik 70 bin şahıs Osman’ın şefaati ile hesap vermeden Cennete girecektir.) [İ.Asakir]

(Günahlarını hatırlayıp ağlayan, hesap görmeden Cennete girer.) [İ.Gazali]
(İlim öğrenen öğrenci, kocasına itaat eden hanım, ana-babasına iyilik eden evlat, Peygamberlerle birlikte hesapsız olarak Cennete girer.) [İ.Rafii]
(Helal olmak şartıyla, oruç tutup iftar eden, sahur yemeği yiyen ve Tanrı yolunda gözcülük eden kimselere yediklerinden dolayı hesap yoktur.) [Bezzar]
(Kul, sahur, iftar ve dostları ile yediği yemekten sorumlu değildir.) [İ.Gazali]

Aslen her insana hesap sorulacaktır. Fakat kiminin hesabı öyleki kolay olacak ki, buna hesap denmez. Sözgelişi şehitlerin, Eshab-ı kiramın hesapları fazlaca kolay olacaktır. (Sen sahabeden misin, sen şehit misin?) denecek, o da (Evet) diyecek, hiçbir sorun görmeden Cennete gidecektir.

Sual: Kiramen kâtibin melekleri insanların günah ve sevaplarını yazıyorlar. Şahıs o günahına tevbe etmiş olabilir yada aynı mezhepteki başka bir âlime bakılırsa o şeyi işlemek caiz olabilir. Bu işlerde bir kargaşalık olmaz mı, bu yazdıkları şeyler hesap gününde de aynen geçerli mi olacak? Tekrardan gözden geçirilmesi söz mevzusu mudur?
CEVAP
Her işte kargaşalık, yanlışlık olabilir fakat Allahü teâlânın işinde asla kargaşalık ve yanlışlık olmaz. Karışık ve yanlış iş meydana getiren iyi mi ilah olabilir?

Melekler, bir şey üstüne, harf ile yazmaz. Detayları, zihnimizde topladığımız şeklinde, bir yere toplarlar. Kolay anlaşılması için günümüzden örnek verelim.

Yaptığımız tüm işler kameraya alınıyor. Hesap günündeki canlı yayında tüm bilgileri ile gösteriliyor. Bu filmleri kendimiz de seyredeceğiz. Asla kimsenin itiraz edecek hali kalmayacak, her insanın içinde rezil olacaktır. Hem yapılanları aynen göreceğiz, hem de uzuvlarımız da, cansız şeyler de lehimize yada aleyhimize şahitlik edecektir.
Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(O gün, dilleri, elleri ve ayakları onların yaptıkları her şeye şahitlik edecektir.) [Nur 24]

(Nihayet oraya vardıkları süre kulakları, gözleri ve derileri yaptıkları şeyler hakkında onların aleyhinde şahitlik ederler.) [Fussilet 20]

(Derilerine, “Niçin aleyhimize şahitlik ettiniz” diye merak ederler. Derileri de, “Her şeyi konuşturan Tanrı, bizi de konuşturdu. Sizi asla yok iken de o yarattı, gene ona döndürülüyorsunuz” derler.) [Fussilet 21]

(Gözleriniz, kulaklarınız ve derilerinizin aleyhinize şahitlik edeceğinden korkmuyor, fena işlerden çekinmiyordunuz. Tanrı’ın, yaptıklarınızın çoğunu bilmeyeceğini sanıyordunuz. [Dirilmeye inanmıyordunuz.]) [Fussilet 22]
(O gün onların ağızlarını mühürleriz; yaptıklarını bizlere elleri anlatır, ayakları [ve tüm uzuvları] da şahitlik eder.) [Yasin 65]

Tevbe ettiğimiz günahlar beyaz sayfa olarak görülecektir. Kendimize bile burada ne günah işlediğimiz hatırlatılmayacaktır. Kendimiz de unutacağız, bilemeyeceğiz. Allahü teâlânın sevgili kulu olarak ölürsek, yaptığımız çirkin işlerin asla biri, asla hiç kimseye gösterilmeyecektir. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(O gün, Tanrı, Peygamberini ve inanç edip onunla birlikte olanları rezil etmez.) [Tahrim 8]

Peygamber efendimiz, hesap defterleri [kamera ile çekilen filmler] benim elimde olsun, asla kimse görmesin diyecek, (Ya Rabbi, ümmetimin kusurlarını asla kimsenin duymaması için onların hesaplarını bana ver!) diye ricada bulunacak, Allahü teâlâ da, (Onlar senin ümmetin ise, benim de kullarımdır. Ben onlara senden daha merhametliyim. Asla kimse kusurlarını görmeden, hesaplarını gizli saklı görürüm) buyuracaktır.

Bu şekilde kullardan olmak için, itikadımızı düzelttikten sonrasında günahlardan sakınıp ibadetlerimizi doğru halletmeye çalışmamız gerekir. Doğru itikadı, doğru ibadetin iyi mi yapılacağını öğrenmek için de Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabını okumayı tavsiye ederiz.

Sual: Kıyamet günü mizan denilen bir teraziden bahsediliyor. Mizan bizim dünyada bildiğimiz teraziler şeklinde midir yada nasıldır?
Yanıt: Kıyamet günü, amelleri, işleri ölçmek için, bilmediğimiz bir Mizan, bir ölçü aleti, bir terazi vardır. Yer ve gök bir gözüne sığar. Sevap gözü, parlak olup, Arşın sağında Aden tarafındadır. Günah tarafı, karanlık olup, Arşın solunda, Cehennem tarafındadır. Dünyada meydana getirilen işler, sözler, düşünceler, bakışlar, orada biçim alarak, iyilikler parlak, kötülükler karanlık ve iğrenç görünüp, bu terazide tartılacaktır. Bu terazi, dünya terazilerine benzemez. Ağır tarafı yukarı kalkar. Hafifçe tarafı aşağı iner, denildi. Alimlerin bir kısmına bakılırsa, çeşitli teraziler olacaktır. Birçoğu da, terazilerin kaç tane ve iyi mi oldukları dinde açık bildirilmedi. Bu tarz şeyleri düşünmemelidir, dedi.

Sual: Ahirette imanlı ve imansızların hâli iyi mi olacaktır?
CEVAP
İmanı olmayanlar, şu demek oluyor ki tüm kâfirler, ölünce sonsuz Cehenneme gidecek ve orada sonsuz kalacaktır. İmanlı olanların sevapları, günahları tartılacaktır. Sevabı fazla gelenler Cennete gidecek ve orada sonsuz kalacaktır.

Bu konudaki âyet-i kerimelerden bazılarının mealleri şöyledir:
(Kıyamet günü için hakkaniyet terazileri kurarız. O vakit hiçbir kimse hiçbir haksızlığa uğratılmaz. Meydana getirilen her işi, bir hardal tanesi kadar da olsa, hakkaniyet terazisine getiririz. Her insanın hesabını görmeye yeteriz.) [Enbiya 47]

(Kendilerine peygamber gönderilen kimseleri de, onlara gönderilen peygamberleri de ne olursa olsun sorguya çekeceğiz!) [Araf 6]

(Yaptıkları her şeyi kendilerine tek tek anlatacağız; bundan dolayı onlardan uzak değiliz.) [Araf 7]

(Kıyamet günü kurulacak mizan haktır, gerçektir. Tartıda sevapları ağır gelenler, işte onlar kurtuluşa erenlerdir.) [Araf 8]

(Sevapları tartıda hafifçe gelirse, işte onlar, âyetlerimize karşı haksızlık ettiklerinden dolayı kendilerini ziyana sokanlardır.) [Araf 9]

Hadis-i şeriflerde de buyuruluyor ki:
(Âdemoğlu kıyamette getirilir ve mizanın kefeleri önünde durdurulur. Ona bir melek atama edilir. Eğer mizanı ağır gelirse, vazifeli melek, “Filan kimse bundan sonrasında sonsuz olarak kurtulmuştur” der. Mizanı hafifçe gelirse, melek “Falan kimse de yitirmiştir” der.) [Ebu Nuaym]

(Kulun Kıyamette ilk hesaba çekileceği ameli namazdır. Eğer o muntazam çıkarsa, öteki amelleri de muntazam olur. Eğer o bozuk çıkarsa öteki amelleri de bozuk olur.) [Taberani]

Ameller iyi mi tartılır
Sual: Kıyamet günü, ameller terazi ile iyi mi tartılır?
CEVAP
Kıyamet günü, amelleri, işleri ölçmek için, bilmediğimiz bir (Mizan), bir ölçü aleti, bir terazi vardır. Yer ve gök bir gözüne sığar. Sevap gözü, parlak olup, Arşın sağında Aden tarafındadır. Günah tarafı, karanlık olup, Arşın solunda, Cehennem tarafındadır. Dünyada meydana getirilen işler, sözler, düşünceler, bakışlar, orada biçim alarak, iyilikler parlak, kötülükler karanlık ve iğrenç görünüp, bu terazide tartılacaktır. Bu terazi, dünya terazilerine benzemez. Ağır tarafı yukarı kalkar, hafifçe tarafı aşağı iner denildi. Âlimlerin bir kısmına bakılırsa, çeşitli teraziler olacaktır. Âlimlerin birçoğu da, (Terazilerin kaç tane ve iyi mi oldukları dinde açık bildirilmedi, bu tarz şeyleri düşünmemelidir) buyurdular.

Sevabı ağır gelen kurtulur
Sual: Kıyamet günü mizanda sevabı ağır gelen mümin Cennete gidecek deniyor. Hâlbuki Kur’anda buyuruluyor ki:
(Zerre kadar hayır ve şer işleyen, karşılığını görür.) [Zilzal 7,8] Biliyoruz ki, Müslüman günahlarına tevbe edemeden öldüyse, hayatta iken işlediği günahlarının cezasını gene hayattayken çekmiş olduğu sorun, hastalık vb. nimetlerle ödeyememişse, vefatından sonrasında mezar azabıyla, gene yetmiyorsa, mahşer sıkıntıları çekerek ödüyor, şefaatle de bunlar giderilemiyorsa, Cehennemde günahlarının karşılığı kadar kalıyor. O halde yukarıdaki söz yanlış değil mi?
CEVAP
O söz de, sizin bildirdikleriniz de yanlış değildir. Evet, günahları sevaplarından oldukca olursa öyleki olacaktır. Şu demek oluyor ki hayatta, ölüm anında, kabirde ve mahşerde çekmiş olduğu sıkıntılar gene yetmezse o vakit kalan günahları kadar cezasını çekecektir. Hadis-i şerifte, (Günahsız insan olmaz) buyuruluyor. O vakit her günah için azap çekersek yandık anlamına gelir. Sevabın faydası, günahları yok etmek içindir. Örneğin kul hakkı oldukca mühim, bunu nafile ibadetlerle ödeyemeyiz. Farz ibadetlerimizle bunu ödememiz gerekir. Eğer birinin kalbini kırarsak kul hakkı geçer. Onunla helalleşmek gerekir. O hakkını helal etmezse ne olacak? Farz ibadetlerimizden ona verirler. Ya da onun işlediği büyük günahları bizlere yüklerler. Evet, zerre kadar günah ve zerre kadar iyilik zayi olmaz. Günahlar mizanda tartılır. Hangisi ağır gelir ise ona bakılırsa işlem edilir.

Dört sual
Sual: Kıyamette hesaba çekilen hepimiz sıkıntıya maruz duracak mı?
CEVAP
Hesaba çekilen hepimiz sorun görür. Sorgusuz sualsiz Cennete girmeye çalışmalı! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kıyamette hesaba çekilen, helak olmuştur.) [Buhari]

(Hesaba çekilen azap görmüş olur.) [Bezzar]

Sorgusuz sualsiz Cennete girmek kolay mı? Hepimiz ne olursa olsun hesaba çekilmeyecek mi? Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Kıyamette hepimiz, şu dört suale yanıt vermedikçe hesaptan kurtulamaz:
1- Ömrünü iyi mi geçirdi?
2- İlmi ile iyi mi amel etti?
3- Malını nereden, iyi mi kazanmıştır, nereye harcetti?
4- Bedenini nerede yordu?) [Tirmizi]

Sadece hesabı oldukca kolay geçenler de olacaktır. Örneğin (Sen falanca mısın?) diye sorulacak, sonrasında bekletilmeden Cennete konacaktır. Örneğin Hazret-i Osman bunlardan biridir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Osman’ın şefaati ile hepsi Cehennemlik olan yetmiş bin şahıs, sorgusuz sualsiz Cennete girecektir.) [İbni Asakir]

(Allahü teâlâ buyuruyor ki: Kulumla ahdim vardır. Namazlarını vaktinde, eksiksiz kılarsa, ona azap etmem ve onu hesapsız [sorgusuz sualsiz] Cennete koyarım.) [Hakim]

(Kıyamet günü insanoğlu hesaba çekilirken, bir münadi üç kere “Tanrı’tan alacağı olanlar, kalksın ve Cennete girsin” diye seslenir. Bunu duyanlar, “Tanrı’tan alacaklı olanlar kimler ki?” derler. “İnsanları affedenlerdir” denir. Bunun üstüne binlerce şahıs ayağa kalkar, sorgusuz sualsiz Cennete girerler.) [Taberani]

(Hacca giderken yada gelirken ölenin, tüm günahları affolur. O kimse, hesaba çekilmeden ve azap görmeden Cennete girer.) [İsfehani]

(Sabırlı ve ihlâslı olanlar, hesaba çekilmeden Cennete girer.) [Taberani]

(Kibri, hıyaneti ve kul borcu olmayan mümin, hesaba çekilmeden Cennete girer.) [İ.Hibban]

(Allahü teâlâ, namazlarını doğru olarak kılana, azap etmeden, sorgusuz sualsiz Cennete koyacağına söz vermiştir.)

(Din kardeşinin bir işini yapmak için gidenin, her adımında 70 günahı affedilir ve ona 70 sevap verilir. Bu iş bitinceye kadar bu şekilde devam eder. İş yapılınca, tüm günahları affedilir. Bu işi yaparken ölürse, sorgusuz sualsiz Cennete girer.) [İ.Ebiddünya]

(Ümmetim üç sınıftır. Bir kısmı sorgusuz sualsiz Cennete girer. Bir kısmı hafifçe hesaba çekilerek girer. Bir kısmı da günahlardan temizlenerek girer.) [Taberani]

Suda boğularak ölen şehitlerin kul borçları da affedilir. Hak sahipleri, bu şehitten haklarını istedikleri vakit, Allahü teâlâ, (Ondaki haklarınızı benden isteyin) buyuracak, hak sahiplerine alacaklarını fazla fazla verecektir. Şehit de, sorgusuz sualsiz Cennete girecektir.

Cennete sorgusuz sualsiz giren erdem sahiplerine, sizin ameliniz ne idi diye sorulduğunda, (Dünyada bizlere meydana getirilen hakarete ve zulme sabreder ve bu tarz şeyleri affederdik) derler.

Bazı kimseler de, sorgusuz sualsiz Cehenneme girer, şu demek oluyor ki hesapları zor olur. Örneğin bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Şu altı şahıs, [affa veya şefaate uğramazsa] sorgusuz sualsiz Cehenneme girer:
1- Zulmü yüzünden hükümdar,
2- Irkçılık yüzünden Arap,
3- Kibri yüzünden köy muhtarı,
4- Yalanı, hıyaneti yüzünden tüccar,
5- Hasedi yüzünden âlim,
6- Hasisliği yüzünden varlıklı.) [Ebu Ya’la]

Salih Müslüman olan, hesaba çekilmeden sorgusuz sualsiz Cennete girer, şu demek oluyor ki hesapları kolay olur. O halde iyi bir Müslüman olmaya çalışmalıdır!

İnce hesap
Sual: Ahirette hepimiz, niçin iğneden ipliğe hesaba çekiliyor?
CEVAP
Allahü teâlâ yegâne mülk ve kudret sahibidir. Iyi mi istiyorsa öyleki yapar. Aden müminler için sonsuz mükâfat yeri, Cehennem de kâfirler için sonsuz ceza yeridir. Aden, hatıra, hayale gelmeyen nimetlerle doludur. Cehennem de, akıl almayacak azaplarla doludur. Mükâfat ve azaplar bir hal işidir. Yaşanmadıkça anlatılamaz. Mükâfat ve ceza büyük olduğundan sorgu-sual işi de büyük olacaktır. Allahü teâlâ hadis-i kudside buyurdu ki:
(Salih kullarım için gözlerin görmediği, kulakların işitmediği, hatta hatıra gelmeyen, hayal edilemeyen nimetler hazırladım.) [Müslim]

Kur’an-ı kerimde de mealen, (Onlar için, yaptıklarına mükâfat olarak göz aydınlatıcı ne nimetler hazırlandığını asla kimse bilmesi imkansız) buyuruldu. (Secde 17)

Cehennem azabının sertliği de çeşitli âyet-i kerimelerle bildirilmiştir. Bu şekilde büyük mükâfat ve büyük ceza için normal olarak büyük sınav olur ve ince şeyler sorulur. Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Zerre kadar hayır meydana getiren sevabını, zerre kadar şer meydana getiren cezasını görür.) [Zilzal 7, 8]

Ahirette asla hiç kimseye zulmedilmez. Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Rabbin kullarına zulmedici değildir.) [Fussilet 46]

Haksızlık yapılmayacak; fakat mükâfat verilirken de kucak kucak kayra edilecektir. Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Kuşku yok ki, Allahü teâlâ zerre kadar haksızlık etmez, [kötülüğün cezasını adaletle verir], zerre kadar bir iyiliğin sevabını da kat kat artırır, kendinden de büyük ecir verir.) [Nisa 40]

İlkokul imtihanı ile üniversite imtihanı aynı olmadığı şeklinde, her fakültenin imtihanı da farklıdır. Çöpçülük imtihanında fizikten, cebirden sorulmaz. Kuyumculardaki minik terazilerde minik ağırlıklar tartılır. Niçin 3–5 kiloyu tartmıyor diye sorulmaz. 40–50 tonluk büyük basküller, kantarlar da niye 3-5 gramı tartmıyor denemez. Hepimiz gücüne bakılırsa imtihana tâbi tutulur. Her insana ne nimet verilmişse, onun hesabı sorulur. A’maya göz nimetinden, dilsize dilden sorulmaz. Genel Müdürün mesuliyeti ile odacınınki farklıdır. Âlim ile cahilinki farklıdır. Dağda, ormanda yada çölde yaşayıp da Müslümanlığı duymayanlar, hesaba çekilmez. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Kendilerine peygamber gönderilenlere ve gönderilen peygamberlere de normal olarak hesap soracağız.) [Araf 6]

Müslümanlığı duyanlara ne olursa olsun hesap sorulur. (Rabbin hakkı için, onların hepsine yaptıklarının hesabını normal olarak soracağız) mealindeki âyet-i kerime bunu bildirmektedir. (Hicr 92, 93)

Her insanda bulunan kiramen kâtibin melekleri, insanların yapmış olduğu tüm işlerin resmini çekmekte, her anını filme almaktadır. İnsanların yapacağı işleri Allahü teâlâ ezelde bilmiş olduğu için levh-i mahfuza da kaydetmiştir. En küçük bir yanlışlık ve haksızlık olmaz. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruldu ki:
(Asla kimseyi gücünün yettiğinden fazlası ile yükümlü kılmayız. Nezdimizde hakkı söyleyen bir kitap vardır. Asla kimse haksızlığa uğratılmaz.) [Müminun 62]

Her insanın hesabı oldukca kısa bir zamanda yapılacaktır. Kur’an-ı kerimde, (Vallahü seriulhisab) ifadeleri geçmektedir. (Tanrı, hesabı oldukca acele görür) anlamına gelir.

Hepimiz hesaba hazırlanmalıdır! Bir iş yapmadan ilkin hatırına gelene dikkat etmelidir. İyi şeyler geliyorsa yapmalı, fena şeyler geliyorsa, nefsin arzusundan bulunduğunu düşünerek Allahü teâlâdan utanmalı, kendine bu şekilde talep geldiği için nefsini ayıplayıp ona kızmalıdır! Bu işin kötülüğünü, zararını ve kıyametteki cezasını düşünmesi farzdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:(Kulun isteyerek yapmış olduğu her iş için önüne üç defter konur: Niçin yaptın, iyi mi yaptın, kim için yaptın? Birinci niçinin manası, bunu Tanrı için mi, nefsine yada şeytana uyduğun için mi yaptın? Bundan kurtulursa nasıla sıra gelir. Her hakkın bir şartı, yazınsal ve bilimsel vardır. Yaptığını ilme uyarak mı, yoksa cahilliği kolay görerek mi yaptın? Şartlarına uygun yapmış olup bu sualden de kurtulursa, kim içine sıra gelir. Bunu ihlâsla, yalnız Tanrı rızası için yaptıysan mükâfatını görürsün. Başkası için yaptıysan karşılığını ondan iste. Dünya için yaptıysan esasen nasibin yok. Başkası için yaptıysan sıkıntıya ve cezaya maruz kalırsın, denir.)

Bu tarz şeyleri bilen, kendini hesaba çekmekten gafil olmaz.

Hayvanlara sual yoktur
Sual: (Boynuzsuz koç, boynuzlu koçdan hakkını alacaktır) hadis-i şerifine bakılırsa, hayvanlara da, âhirette hesap ve sual var mıdır?
CEVAP
Hayır, yoktur. Bu hadis-i şerif mecazdır. Her insanın, hakkını alacağı bildiriliyor. Mazlum zalimden hakkını alır, şu demek oluyor ki güçlüler gücüne güvenip zulmederlerse, güçsüzler yarın âhirette haklarını alırlar, zalimin zulmü yanına kalmaz anlamına gelir.

Sevablar günahları yok eder
Sual: İslam Ahlakı kitabında okuduğuma bakılırsa, âhirette mizan kurulacağını, amellerin tartılacağını, sevabı oldukca olanın Cennete gideceğini söylediğim vakit, annem, (Hayır, zerre kadar günah olsa, Cehennemde cezasını çekmeden şu demek oluyor ki günahları temizlenmeden Cennete girilmez) dedi. Günahı olan cezasını çekecekse, günahla sevabı niye tartıyorlar?
CEVAP
Müslümanın iyilikleri kötülüklerini şu demek oluyor ki sevablar günahları siler. Bir âyette mealen, (Normal olarak hasenat, seyyiatı yok eder) buyuruldu. (Hud 114)

Hasenat her çeşit iyilik, seyyiat ise her çeşit fenalık anlamına gelir. Sevab günahı yok edince, artık o günah silinir. Eğer günahlar çoksa, onlar da sevabları alıp götürür. Onun için oldukca sevab işlemeli. Bir hadiste, (Bir günah işleyince, arkasından bir iyilik et, bir sevab işle ki onu mahvetsin!) buyuruldu. (Beyhekî)

(Günahsız insan olmaz) hadisi gösteriyor ki hepimiz günah işler. Eğer günahın cezası Cehennem olsaydı, istisnasız hepimiz Cehennemde azap çekerdi. Hâlbuki günah işlediği hâlde, Cehenneme girmek şu şekilde dursun, hesap görmeden Cennete gidecek oldukca kimse vardır. Bir hadiste, (Cehennemlik olan 70 bin günahkâr, Osman’ın şefaatiyle, sorgusuz sualsiz Cennete girer) buyuruldu. (İbni Asakir)

Bir hadis-i şerif meali:
(Ümmetim üç sınıftır. Bir kısmı sorgusuz sualsiz Cennete girer. Bir kısmı hafifçe hesaba çekilerek girer. Bir kısmı da günahlardan temizlenerek girer.) [Taberanî]

Şartlarına uygun tevbe eden de, günahının cezasını çekmez. Bir hadiste, (Günaha tevbe eden, günahsız olur) buyuruldu. (Beyhekî, Hakîm, İbni Asakir, İbni Ebi-d-Dünya)

Tevbe edilen yada sevab işleyerek sıfırlanan günahlar, temelli silinecek, hiç kimseye gösterilmeyecek, hattâ kendisine bile unutturulacak, böylece utangaç olma durumu olmayacaktır. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(Tanrı, o müminlerin geçmişte yaptıkları en fena amelleri [her çeşit günahı] bile örtüp bağışlayacaktır.) [Zümer 35]

Hepimiz Kıyamette, dünyada yapmış olduğu iyi fena amellerinin karşılıklarını görür. Ehl-i sünnet olan müminin, dünyadayken tevbe etmiş olduğu günahları affolunup, iyiliklerine sevab verilir. Kâfirlerin ve bid’at sahibi olanların, şu demek oluyor ki itikadı bozuk olan müminlerin iyilikleri reddedilir, şerleri için de ceza görürler. (Yanıt Veremedi kitabı)

Âhirette, günahla sevabın ölçülmesi müminler içindir. Kâfirlerinki ölçülmez. Şu demek oluyor ki kâfirin iyiliğine sevab verilmez. Zira bir âyette, (Biz kâfirlerin iyiliklerini yok ederiz. İyilikleriyle kötülüklerini ölçmeyiz) buyuruluyor. (Kehf 105)

Tevbe eden şeklinde, inanç edenin de günahları silinir. Bir âyette, (Allahü teâlâ, kâfirken tevbe edip inanç eden ve salih amel işleyenlerin günahlarını sevaplara çevirir) buyuruluyor. (Furkan 70) Bir hadiste de, (Tanrı’ı ananların günahları sevaba çevrilir) buyuruldu. (İ. Ahmed)

Mümin olarak, dağlar kadar günahımız olsa, tevbe etmişsek gene hepsi silinir. Asla tevbe etmesek de, sevablarımız günahlarımızdan çoksa, günahlarımızdan dolayı Cehenneme girmeyiz. Onun için sevab getiren amel işlemeliyiz. Örneğin namaz kılarsak günahlarımız affolur, zekât verirsek, oruç tutarsak, hacca gidersek, dine hizmet edersek, günahlarımızın hepsi ağaçtan yaprak dökülür şeklinde dökülür. Hiçbir günahın cezasını çekmeyiz. O hâlde her günahtan oldukca sakınmalı, nefsimize uyarak yaptıklarımız için de, günahlarımıza kefaret olacak ameller işlemeliyiz. Bu mevzuda birkaç hadis-i şerif:
(Beş zaman namaz kılanın tüm günahları temizlenir.) [Buhârî]

(Ramazan orucunu tutanın tüm günahları affolur.) [Nesaî]

(Hac yolunda ölenin günahları affolur, hesaba çekilmeden, azap görmeden Cennete girer.) [İsfehanî]

(Cihad edenin, tüm günahları affolur.) [Beyhekî]

(Bir mümin, günahını hatırladıkça üzülürse, Cenab-ı Tanrı, daha namaz yada oruç şeklinde günahına kefaret olacak bir amel işlemeden bile onu affeder.) [İbni Asakir]

Kıyamette, oldukca günahkâr bir Müslümanın sevabları azdır. Allahü teâlâ, ona, (İnsanlara git, sana sevab verecek birini ara! Sevab bulursan Cennete girersin) buyurur. O kimse gider, asla kimseden sevab bulamaz. Kime sorarsa, (Ben senden daha oldukca muhtacım) der. Mutsuz gezerken biri, (Ne istiyorsun?) der. O da, (Bir sevaba ihtiyacım var. Binlerce kişiden istedim. Hiçbiri vermedi) der. Bu şahıs, (Benim bir tek sevabım var. O da beni kurtarmaya yetmez. Onu sana verdim) der. O kimse sevinip durumu anlatınca, Allahü teâlâ sevabını veren kulu da çağırıp, (İmanlılara benim keremim, senin kereminden, benim ihsanım senin ihsanından daha çoktur. Din kardeşinin elinden tutup doğru Cennete gidin!) buyurur. (Kıyamet ve Âhiret)

Demek ki, sevabı günahından ağır gelen her mümin, günahlarının cezasını çekmeden, Cehenneme girmeden Cennete gidecektir. O şekilde olmasaydı, terazi kurulup sevablarla günahların tartılmasının bir anlamı kalmazdı.

Resulullah efendimiz, şu şekilde yakarma ederdi:
(Tanrı’ım beni bağışla, şeytanımı zelil et! Terazimin sevab kefesini ağırlaştır!) [Ebu Davud]

İmam-ı Rabbanî hazretleri de, (İyiliklerin ve günahların, mizanda tartılması haktır, doğrudur. Orada sevabı ağır gelen, Cehennemden kurtulacak, azca gelen, ziyan edecektir) buyurdu. (2/67)

Hangi mezhebe bakılırsa yargı?
Sual: Hanbelî’de, namaz kılmayan kâfir oluyor. Allahü teâlâ, âhirette Hanbelî mezhebine bakılırsa yargı verirse, namaz kılmayan her insana kâfir muamelesi mi yapılacaktır?
CEVAP
Allahü teâlâ, dilerse öyleki yargı verebilir, kimse buna engel olması imkansız. Sadece âlimlerimizin bildirdiği şöyledir:
Her insana kendi mezhebindeki hükme bakılırsa işlem edilecektir. Fakat sövgü mevzusunda, kendi mezhebi sövgü dese de, başka mezhep hattâ bir âlim, (Bu sövgü değildir) diyorsa, o hükme bakılırsa, kul küfürden kurtulacak, örneğin namaz kılmamış Hanbelî olan bir kimse, zerre imanı var ise geçerli sayılacak ve kâfir kabul edilmeyecektir.

Mezheplerin hükümlerinin değişik olmalarının rahmet olduğu, buradan da anlaşılmaktadır. Eğer dinimizde (Namaz kılmayan kâfir olur) diye tek yargı olsaydı, namaz kılmayanlar kâfir olurdu. Öteki hususlar da bunun gibidir. Eğer her hususta tek yargı olsaydı, kıyamete kadar her coğrafyada, her iklimde yaşayan, her yaşlarındaki Müslümanların işi oldukca güçleşirdi. Haram yada küfre düşmekten korunmaları zor olurdu.

Sual: Kıyamet ve Ahiret kitabında deniyor ki: Peygamber efendimiz, (Halk kıyamet günü çıplak haşr olunur) buyurunca, Âişe-i Sıddîka validemiz, (O vakit herkes birbirine bakmaz mı?) diye sordu. Peygamber efendimiz, şu mealdeki âyeti okudu: (O gün her insanın kendine nazaran derdi vardır.) [Abese 37] Şu demek oluyor ki kıyametin sertliği ile insanların birbirlerine bakacak halleri kalmaz.
Yukarıda bildirilen hadis-i şerife nazaran, evliya ve enbiya da çıplak olarak mı haşr edilecektir?
CEVAP
Aynı kitabın daha önceki sayfalarındaki ifadeler ise şöyledir:
Peygamber efendimiz, (Herkes elbisesiz, hepsi çıplak ve sünnetsiz olarak haşr olunur) buyuruyor. Fakat gurbette elbisesiz olarak vefat etti ise, onlara Cennetten elbise getirilip giydirilir. Şehitler ve sünnet-i seniyyeye, doğrusu dinin buyruk ve yasaklarına uyup ölenler elbisesiz kalmaz. Şundan dolayı hadis-i şerifte, (Ölülerinizin kefenlerini bolca yapın; şu sebeple benim ümmetim kefenleriyle haşr olunur. Öteki ümmetler ise çıplaktır) buyuruldu.

Yukarıdaki ifadelerden, şehitlerin, dinimizin buyruk ve yasaklarına riayet edenlerin çıplak olmayacakları, elbiseli olacakları anlaşılmaktadır. Dinin emrine uyanlar çıplak olmayacaklarına nazaran, evliya ve enbiya elbet elbiseli olarak haşr edileceklerdir. Ozan diyor ki:

Mahşerde insanların bir çok çıplak olacak,
Dine uygun yaşayan örtülü olur sadece.

Peygamber efendimiz de buyurdu ki:
(Kıyamette, yalınayak, başı açık ve sünnetsiz haşrolunur. İlk elbisesi giyilmiş olan İbrahim aleyhisselamdır. Allahü teala, “Dostum İbrahim giyinsin ki, insanoğlu onun faziletini bilsinler” buyuracaktır. Ondan sonrasında öteki insanoğlu, amelleri nispetinde giydirilir.) [Ebu Nuaym]

Sual: Kıyamette insanoğlu haşrolurken hepimiz iyi fena karışık mı olacak, yoksa iyiler ayrı mı olacak?
CEVAP
Kur’an-ı kerimde mealen, (Hepiniz bölük bölük gelirsiniz) buyurulmaktadır. (Nebe 18)

Peygamber efendimize bu âyet-i kerimenin manası sorulmuş, O da uzun şekilde açıklamıştır. İnsanların yapmış olduğu amellere göre çeşitli şekillerde haşrolunacağı bildirilmiştir. Hadis-i şerifin sonunda buyuruluyor ki:

(Maymun suretinde olanlar kovuculuk edenlerdir. Hınzır şeklinde olanlar haram yiyenlerdir. Başı üstü sürünenler, riba yiyenlerdir. Körler, yargı verirken haksızlık edenlerdir. Dilsiz ve sağır olanlar, amellerini beğenenlerdir. Dilleri göğüslerine sarkık olanlar, işleri sözlerine uymayan âlimlerdir. El ve ayakları kesik olanlar, komşularını incitenlerdir. Kirli kokulu olarak gelenler, içki içen ve zina eden ve zekât vermeyenlerdir. Katrandan elbise giyenler, insanlara karşı büyüklenip kibirlenenlerdir. Allahü teâlâ hepsinden korusun!) [Tibyan]

Daha başka şekillerde de hesap yerine gidileceği bildirilmiştir. Burada bildirilenler, günah işleyip de tevbe etmeden ölenler içindir. Tevbe edenler yada sevabı günahından daha çok olan kimseler o şekilde haşredilmezler.

Akıllı kimse, hiçbir günahı minik görmemeli, hepsinden kaçmalıdır.

Sual: Mahşer günü sırattan kolaylıkla geçebilmek için ne şeklinde bir yol takip etmelidir?
Yanıt: Bu mevzuda Süleymân bin Cezâ hazretleri, Eyyühel Veled kitabında buyuruyor ki:
“Gecenin en karanlık zamanında, şu demek oluyor ki seher vaktinde yakarma eyle ki, yarın sırattan geçerken her tarafın aydınlık olsun.”

İbadetlerin en kıymetlisi ilmihal kitabı okumak, öğrenmek ve öğretmektir.

Sual: Bazıları Kıyamete inanmıyor, hepsi bu dünyadadır diyor. Kıyamet hakkında data verir misiniz?
CEVAP
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Kıyamet vardır. O gün, elbette gelecektir. O gün; göklerin parçalanacağı, yıldızların dağılacağı, yeryüzü ve dağların parçalanacağı ve yok olacağı Kur’an-ı kerimde bildirilmektedir. (Müzzemmil 14, İnfitar 1-5)

Kıyamette, tüm mahlûklar, yok olup, yeniden yaratılacak, hepimiz mezardan kalkacaktır. Allahü teâlâ, çürümüş, toz olmuş kemikleri gene diriltecektir. O gün, terazi kurulacak, her insanın hesap defterleri uçarak, iyilere sağ taraflarından, fenalara sol taraflarından gelecektir.

Cehennem üstündeki sırat köprüsünden geçilecek, iyiler geçip Cennete gidecek, Cehennemlikler, Cehenneme düşecektir.

Bu bildirdiklerimiz, olmayacak şeyler değildir. Muhbir-i sadık [doğru haber veren] Muhammed aleyhisselam haber verdiği için, kabul etmek, inanmak gerekir. Hayale kapılarak şüpheye düşmemeli. Allahü teâlâ, (Resulümün getirdiklerini alınız) doğrusu, her sözüne inanınız buyuruyor. (Haşr 7)

Kâfirler, hesaptan sonrasında, Cehenneme girecek, Cehennemde ve azapta sonsuz kalacaklardır.

Müminler, Cennette ve Aden nimetlerinde sonsuz olarak kalacaklardır.

Günahı, sevabından oldukca olan müminlerin, Cehenneme girip, günahlarına karşılık, bir süre azap görmeleri caiz ise de, bunlar, Cehennemde sonsuz kalmayacaklardır. Kalbinde zerre kadar inanç olan bir kimse, Cehennemde sonsuz kalmayacak, rahmet-i ilahiyeye kavuşarak Cennete girecektir. (3/17)

Ne süre kopacak?
Sual: Kıyametin kati olarak ne süre kopacağı belli değil midir?
CEVAP
Kıyametin ne süre kopacağı bildirilmedi, (Onu sadece Tanrı bilir) buyuruldu. (Araf 187, Ahzab 63)

Onu sadece Tanrı bilir
Sual: Bazı gençler, âyetlerdeki sayıları toplayıp çıkarıyor ve bölüyorlar, kıyamet şu süre kopacak diyorlar. Kıyametin ne süre kopacağı belli midir?
CEVAP
Senelerdir bu şekilde söyleyen zındıklar çıkmıştır. Asla birinin aslı çıkmamıştır. Çıkması da mümkün olması imkansız; şu sebeple Allahü teâlâ asla hiç kimseye bunu bildirmediğini söylüyor. Ben hesapla bilirim diyen Allahü teâlâyı yalanlamış olur. Kıyametin ne süre kopacağını sadece Allahü teâlâ biliyor. Tek Müslüman var olduğu müddetçe kıyamet kopmayacaktır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Yeryüzünde Tanrı diyen [Müslüman] var oldukça kıyamet kopmaz.) [Müslim, Tirmizi, İ.Ahmed]

Her şey yok olacak mı?
Sual: Kıyamette tüm mahlûklar yok olacak mı?
CEVAP
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: Âlimlerden birkaçı, (Yedi şey, doğrusu Arş, Kürsi, Levh, Kalem, Aden, Cehennem ve Ruh denilen mahlûklar yok olmayacak, sonsuz var olacaktır) dediler. Bu sözleri, (Bunlar yok olması imkansız demek) değildir. Allahü teâlâ, var etmiş olduğu şeylerden, dilediklerini yeniden yok edecek, dilediklerini de, yalnız kendi bileceği yarar ve sebeplerden dolayı, asla yok etmeyecek, bunlar sonsuz var olacaklardır. (3/57)

Her şey yok olacaktır
Sual: Kıyamet günü Allahtan başka her şeyin yok olacağına inanmayanlar var. Kıyamet günü Allahtan başka her şeyin yok olacağına inanmak da, imanın gereği değil midir?
Yanıt: Mevzu ile ilgili olarak İmam-ı Rabbânî hazretleri Mektubât kitabının 3. cilt 57. mektubunda buyuruyor ki:
“Allahü teâlâdan başka her şey yoktu ve hepsi gene yok olacaklardır. Kıyamet kopacağı süre, yıldızlar yerlerinden ayrılıp dağılacak, gökler parçalanacak, yeryüzü ve dağlar da parça parça olacak, hepsi yok olacaklardır. Bu şekilde olacaklarını Kur’an-ı kerim açıkça bildirmektedir. Müslümanların tüm fırkaları, bunu söz birliği ile haber vermiştir. El-hâkka sûresinde, bir âyet-i kerimede mealen; (Sûra bir kere üfürülünce, yeryüzü ve dağlar, yerlerinden kaldırılıp silkilecektir. O gün kıyamet kopacak, gök yarılacak ve dağılacaktır) ve Tekvîr sûresinde, bir âyet-i kerimede mealen; (Güneşin karardığı, yıldızların yerlerinden ayrılıp döküldükleri ve dağların dağılıp saçıldıkları zamana… ) ve İnfitâr sûresinde, bir âyet-i kerimede mealen; (Göğün yarıldığı ve yıldızların dağılıp yok oldukları süre… ) ve Kasas sûresinin son âyetinde mealen; (Her şey yok olacaktır. Yalnız O kalacaktır!) buyurulmuştur.

Kur’an-ı kerimde, bunlar benzer biçimde, daha nice âyetler vardır. Bunların yok olacaklarına inanmamak, cahillik olur. Veya, Kur’an-ı kerime inanmayan felsefecilerin, yaldızlı yalanlarına aldanmaktır. Görülüyor ki, mahlukların yok olacaklarına inanmak, yoktan var edildiklerine inanmak benzer biçimde, imanın şartıdır. İnanmak elbet lazımdır.”

Kıyametin kopması, mahşer haktır
Sual: Peygamber Efendimizin, kıyametten, mahşerden, mezar azabından verdiği haberlerin hepsi doğru mudur?
Yanıt: Muhammed aleyhisselamın kıyametten haber verdiği şeylerin hepsi doğrudur. Mezar azabı, kabrin ölüyü sıkması, kabirde Münker ve Nekir denilen iki meleğin sual sorması, kıyamette her şeyin yok olacağı, göklerin yarılacağı, yıldızların yollarından çıkıp dağılacakları, yeryüzünün, dağların parçalanması ve her insanın mezardan çıkması, mahşer yerine toplanması, doğrusu ruhların cesetlere gelmesi, kıyamet gününün zelzelesi, o günün dehşeti, korkusu ve kıyamette sual ve hesap ve dünyada yapılmış olan şeylere orada, ellerin, ayakların ve her azanın, organın şehadet etmesi ve iyilik ve fenalık defterlerinin uçarak sağ yada sol taraftan verilmesi ve iyiliklerin ve günahların, oraya mahsus bir terazide tartılması haktır, doğrudur. Orada sevabı ağır gelen, Cehennemden kurtulacak, azca gelen, ziyan, zarar edecektir. Oradaki terazi, bilinmeyen bir terazi olup, ağır ve hafifçe gelmesi dünya terazisinin aksinedir. Yukarı çıkan kefe ağırdır, aşağı inen hafiftir. Orada yer çekimi kuvveti yoktur.