CEVAP
Bid’at ehlini kötülemek gıybet olmaz. Gıybet, bir kimsenin gizli saklı bir kusurunu, arkasından söylemektir. Harbilerin ve bid’at sahiplerinin ve açıkça günah işleyenlerin bu günahlarını ve zulmedenlerin ve alışverişte hile yapanların bu fenalıklarını müslümanlara duyurarak, bunların şerrinden sakınmalarına sebep olmak ve müslümanlığı yanlış anlatanların bu iftiralarını söylemek gerekir, gıybet olmaz (Redd-ül-muhtar c.5, s.263)
Eshab-ı kirama dil uzatanlar, ölü olsun, diri olsun, bu tarz şeyleri açıklamak, gıybet olmaz, aksine dinin emrine uymak olur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Bid’atler çıkıp, Eshabıma fena söz söylendiği vakit, gerçeği bilen, her insana söylesin! Allahü teâlâ, bilmiş olduğu [ve gücü yettiği] halde gerçeği söylemeyen bu şekilde âlime nalet eder.) [Deylemi]
Eshab-ı kiramın hepsi Müslümandır. Bizim ölülerimizdir. Asla kimsenin onları eleştiri etmesi caiz olmaz. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ölülerinizi hayırla anın, iyiliklerini açıklayın, kötülüklerini açıklamayın.) [Tirmizi]
(Ölülerinize sövmeyin, onlar amelleriyle başbaşa kalmıştır.) [Buhari]
(Hazret-i Âişe, “Lanetlik İbni Kays ne yapıyor?” diye sorar. Oradakiler “Öldü”, derler. Hazret-i Aişe derhal, estagfirullah der. “Niçin ilkin lanetledin, sonrasında istigfar ettin?” diyene, “Resulullah (Ölülerinizi kötülemeyin) buyurduğu için” diye yanıt verir.) [İbni Hibban]
Eshaba dil uzatmak
Eshab-ı kiramın kusuru olsa da, bizim ölülerimiz olduğundan ve Allahü teâlâ onların kusurunu affettiği için bu tarz şeyleri söylemek caiz olmaz. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Eshabımın adını işitince, susun, şanlarına yakışmayan söz söylemeyin!) [Taberani]
(Eshabımın kusurları, yanlış hareketleri olacaktır. Allahü teâlâ, onları bana bağışlayacak, kusurlarını affedecektir.) [İbni Asakir]
(Eshabımın kusurlarından bahsetmeyin, onlardan soğuyabilirsiniz. Eshabımın iyiliklerinden bahsedin ki, kalbleriniz onlara ısınsın!) [Deylemi]
(Eshabım içinde fitne çıkacaktır. Allahü teâlâ benimle olan sohbetlerinin hürmetine o fitnelere karışanları, af ve mağfiret edecektir. Sonrasında gelenler ise, bu fitnelere karışan Eshabıma dil uzatarak Cehenneme girecektir.) [Müslim]
(Tanrı’tan korkun, Eshabıma dil uzatmayın! Onları seven, beni sevilmiş olduğu için sever. Onları sevmeyen, beni sevmediği için sevmez. Onlara el ile, dil ile eziyet eden, Tanrı’a eziyet etmiş olur.) [Buhari]
(Eshabım, cin ve insanların hepsinden daha üstündür.) [Bezzar]
Kim oldukları ve neye hizmet ettikleri malum olmayan bazı mezhepsizlerin dil uzattığı Hazret-i Osman, Tanrı resulünün damadı olduğu şeklinde, Cennetle müjdelenmiş on kişiden biridir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Osman bendendir, ben de Osman’danım.) [Taberani]
(Yüz kızım olsa, hepsini de Osman’a verirdim.) [İbni Asakir]
(Meleklerin haya etmiş olduğu zattan [Osman’dan] ben haya etmez miyim?) [Beyheki]
(Osman’ın şefaati ile Cehennemlik 70 bin şahıs, hesap görmeden Cennete girer.) [İ. Asakir]
Tebük gazvesinde Hazret-i Osman, kendi tecim malından üç bin deve, yetmiş at, on bin altın getirdi. Resulullah efendimiz, bu tarz şeyleri askere dağıttıktan sonrasında, (Bugünden sonrasında Osman’a günah yazılmaz) [Bundan sonra Allah Osman’ı günah işlemekten korur] buyurdu. (Tirmizi) Ve şu şekilde yakarma etti:
(Ya Rabbi, Osman’ın geçmiş, gelecek, gizli-açık, Kıyamete kadar tüm günahlarını affet!) [Ebu Nuaym]
Bigün Hazret-i Fatıma, Hazret-i Ali’nin bir hareketine incinmişti. Hazret-i Ebu Bekr ile Hazret-i Ömer Peygamber efendimize ricada bulundularsa da, Resulullah efendimiz susku etti. Hazret-i Osman rica edince damadı Hazret-i Ali’yi affetti. İki kayınpederinin ricasını kabul etmeyip de, damadı Hazret-i Osman’ın ricasını niçin kabul etmiş olduğu sual edilince, (O şekilde birinin şefaatini [ricasını, af talebini] kabul ettim ki, yer ile göğün yerini değiştir diye, yakarma etse, Allahü teâlâ değiştirir) buyurdu. (Mesabih)
Bid’at ehlini gıybet
Sual: Bazı sapık kimseler, eski âlimleri eleştiri edip, dine yeni şeyler sokuyor. Bu şekilde bid’at işleyenlerin arkalarından konuşmak gıybet olur mu?
CEVAP
Gıybet olmaz. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Açıkça günah işleyen fâsık kimseyi, zalim idareciyi ve bid’at ehlini gıybet etmek günah değildir.) [İbni Ebi-d-Dünya]
Bid’at ehlinin zararları anlatılarak, Müslümanları bu felaketten korumaya çalışmak, dine hizmet olur.