CEVAP
Mekruh işlememek için sünnet, haram işlememek için farz tehir yada terk edilir. Bu sebeple günahtan kaçınmak, yakarma yapmaktan ilkin gelir. Bir hadis-i şerifte, (Oldukca azca bir günahtan kaçınmak, tüm cin ve insanların [nâfile] ibadetleri toplamından daha iyidir) buyuruluyor. Her günah, Allahü teâlâya isyan olduğundan, büyüktür; fakat bazısı, bazısına nazaran minik görünür. Bir minik günahı yapmamak tüm cihanın nafile ibadetlerinden daha sevabdır, zira nafile yakarma yapmak farz değildir. Günahlardan kaçınmaksa farzdır. (Rıyad-un-nasıhin)
İbadetleri dinimizin bildirdiği şekilde yapmak, örneğin beş katlı bir İslam binasına haiz olmak için, ilkin bir inanç arsası gerekir. Sonrasında, sıra ile katları çıkmak gerekir. Bu katlar; Haramlardan kaçma katı, Farzları ifa katı, Vacipleri ifa katı, Mekruhlardan kaçma katı, Sünnetleri [ve nafileleri] ifa katıdır.
Arsa: Arsa yoksa bina kurulmaz. Bu arsa, doğru imandır. İman olmadan Müslümanlık olmaz. İslam binasının kurulacağı arsa, bataklıkta, oynak yerlerde olursa, üstüne emniyetli bina kurulamaz, yıkılır. Onun için imanın doğru olması şarttır. Kısaca sövgü pisliklerinden temiz olması gerekir. Ehl-i sünnet olmayanın [bid’at ehli sapıkların] ibadetleri sahih olmaz. İman arsası olmayanın, haramlardan kaçması yada yakarma yapması bir şey ifade etmez. Kâfir içki içmese, kumar oynamasa, cami, çeşme yaptırsa, her ibadeti yapsa bir sevap kazanamaz. Bir bina yaparken ikinci katı yapmak için ilkin birinci katın yapılması koşul olduğu benzer biçimde, İslam binasını kurarken de aynı sistem geçerlidir:
1- Haramlardan kaçma katı: Avret yerini açmadan necaseti temizlemek mümkün değilse namazı o şekilde kılar. Bu sebeple necaseti temizlemek buyruk, avret yerini açmak yasaktır.
2- Farzları ifa katı: Haramlardan kaçmadan farz katı inşa edilemez. Haram işleyerek, farz yapılmaz. Kısaca farzları sahih olsa da kabul olmaz. Cünüp kimse tenha yer bulamazsa, teyemmüm eder. Bu sebeple farz olan bir emri yapmak, bir haram işlemesine sebep olursa, haram işlememek için, o buyruk yapılmaz, tehir edilir. Varlıklı olan Hanefi bir kadının yanında mahremi olmadan hacca gitmesi haramdır. Farz olan tavafı da, erkeklere sürtünerek, şu demek oluyor ki haram işleyerek yapması imkansız. (Redd-ül-Muhtar)
3- Vacipleri ifa katı:Vacipleri de yapabilmek için haramlardan kaçmak gerekir.
4– Mekruhlardan kaçma katı:Mekruh işleyerek sünnet yapılmaz. Cemaat ile namaz kılınırken, sünnete adım atmak mekruhtur. Mekruh işlememek için, sabahın sünneti bile terk edilir.
5- Sünnet ve nafileyi ifa katı: Camiye girince tehıyyet-ül-mescid namazı kılmak sünnettir. Eğer kerahet vakti ise bu sünnet olan namaz kılınmaz, mekruh olur. Zaman daralınca, ilk sünneti kılmak, farzın kazaya kalmasına sebep olursa, bu sünneti kılmak haram olur. Sabah camiye gelen, imam teşehhüdde ise, sünneti kılmadan imama uyar. Sonrasında da sünneti kılmaz. Sünneti kılınca, ikinci rekatın teşehhüdüne yetişme ihtimali var ise, dışarıda kılacak bir yer de yoksa direk arkasında sünneti kılar. Kamet okunduktan sonrasında, sabahın sünnetini kılacak cemaatten ayrı bir yer yoksa, cemaat içinde sünnete durulmaz.
Binanın taşıyıcı kolonları, zemin betonları, duvarları eksikken, beşinci katı halletmeye kalkmak mümkün olmaz. İkinci katı noksan yada yıkık olanın, beşinci katı halletmeye kalkması mümkün olmaz. İman arsası bataklıkta olan yada farzları ifa katı olmayan hiç kimseye, (beşinci katın yıkıktır, sünnet ve nafile ile uğraş) demek, ne kadar oldukça yanlış olur. Duvar olmadan üzerine sıva yapılmaz. Sıva olmadan süsler yapılmaz. Duvar farzları yapmaktır. Sıva sünnetlerdir. Süsler ise nafile ve müstehap olanlardır.
İşte bu sebeplerden dolayı hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Farz borcu varken, nafile kılan, boş yere zahmet çekmiş olur, kazasını ödemedikçe, nafile namazları kabul olmaz.) [Fütuhul gayb]
İhlas yoksa hepsi boştur
Her katı inşa için ne olursa olsun İhlas lazımdır. Riyadan uzak, meydana getirilen her iş, Allahü teâlânın rızasına uygun olmalıdır. Rızasına uygun olmayan tüm işler, iyi benzer biçimde görünse de makbul değildir. Başkalarının takdirlerini almak için yada dünya menfaati için, makam ve mevki için namaz kılan kimsenin ibadeti makbul olmaz. Mideme zarar veriyor diye içkiden kaçmak sevap olmaz.
İhlassız amel içi boş çekirdeğe benzer. Ahirette her insana, bunu niçin yaptın diye sorulacak. Cevabı Tanrı için olanlar kabul edilecek, ötekiler atılacaktır. Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ, sadece ihlasla meydana getirilen ameli kabul eder.) [Dâre Kutni]
(İhlasla namazını kılıp, zekatını verenden Tanrı razı olur.) [İbni Mace]
(Kırk gün ihlasla yakarma edenin, kalbinden diline hikmet pınarı akar.) [Ebuşşeyh]
(Haramlardan kaçıp, ihlasla, La ilahe illallah diyen Cennete girer.) [Hatib, Bezzar]
(İhlas ile amel etmek, azca da olsa yetişir.) [Hakim]
(İhlaslılara müjdeler olsun. Onlar fitne karanlıkları içinde, parlayan ışıklardır.) [E. Nuaym]
(İbadetine riya karıştırana [ihlası noksan olana] ahirette “git sevabını ondan iste” denir.) [İbni Mace]